Τα έντομα ως βιολογικοί παράγοντες φθοράς σε μουσεία, βιβλιοθήκες, αρχεία

άρθρο του καθηγητή κ. Κ. Θ. Μπουχέλου στο περιοδικό 

"Το μουσείο" (τεύχος 7, Σεπτέμβρης 2010)

Ανάμεσα στους βιολογικούς παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν μικρές ή μεγάλες φθορές στα εκτιθέμενα σε μουσεία, βιβλιοθήκες ή αρχεία αντικείμενα, τα έντομα αποτελούν πρωταρχικής σημασίας εχθρούς. Είναι γνωστό ότι κάθε οργανισμός που προσβάλλει υλικά σε κατοικίες, αποθήκες ή άλλα κτίρια, συμβαίνει να είναι επίσης εχθρός των ειδών και υλικών που φυλάσσονται ή εκτίθενται
στους παραπάνω χώρους (Μπουχέλος, 2005). Η ζημιά που προκαλεί ένα έντομο σε μουσείο είναι πολλές φορές μεγαλύτερη από εκείνη που θα προκαλούσε το ίδιο σε μια κατοικία ή χώρους γραφείων, όπως τα Dermestidae σε κάποια ταριχευμένη αρκούδα ή τα Tineidae σε εκτιθέμενες ενδυμασίες ή κάποιο είδος Anobiidae που μπορεί να καταστρέψει, εκτός πολλών άλλων, και αναντικατάστατα
δείγματα σε βοτανολογικές ή ζωολογικές συλλογές (Linsley, 1944).
 

Τα έντομα προκαλούν φθορά στα μουσειακά αντικείμενα είτε τρεφόμενα από τα διάφορα υλικά (ποσοτική φθορά), είτε ρυπαίνοντας ή μολύνοντας τα εκθέματα και τους χώρους με τα περιττώματα ή τις εκκρίσεις τους (ποιοτική φθορά). Η παρουσία εντόμων (τρίχες, λέπια) και ακάρεων όπως βιβλίων, σκόνης κ.ά., προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις στο προσωπικό και τους επισκέπτες όπου τα πιο «αθώα» συμπτώματα είναι κνησμός (φαγούρα) και δερματίτιδες, αλλά μπορούν
και να αποβούν μοιραία σε ευαίσθητα (αλλεργικά)άτομα. Τέλος, αρκετά έντομα, π.χ. κατσαρίδες, μεταφέρουν και μεταδίδουν με το σώμα ή το πεπτικό σύστημά τους επικίνδυνες ασθένειες (Rueger & Olson, 1969, Roth & Willis, 1960). Απαραίτητη προϋπόθεση για την αναγνώριση και την αντιμετώπιση των επιβλαβών εντόμων είναι
η γνώση της μορφολογίας, της βιολογίας και της
ηθολογίας τους.

Η γνώση της μορφολογίας κατευθύνει στην ακριβή ταυτοποίηση (προσδιορισμό) του είδους, καθώς τα περισσότερα έντομα έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά, ενώ η δράση τους είναι εντελώς διαφορετική.
Η διάγνωση τότε μπορεί να είναι εσφαλμένη και η αντιμετώπιση να μην είναι η ενδεδειγμένη. Η γνώση της βιολογίας και της ηθολογίας κάθε είδους καθοδηγεί τη σωστή παρακολούθηση και πρόγνωση μιας
προσβολής ανάλογα με το βιολογικό κύκλο και τις τροφικές ή περιβαλλοντικές συνήθειές του. Σε αδρές γραμμές, η κατάταξη των επιβλαβών εντόμων μπορεί να είναι η ακόλουθη: Έντομα ενδυμάτων, ξύλου και χαρτιού, αποθηκευμένων προϊόντων, υγρασίας, γενικής φύσεως.

Έντομα ενδυμάτων
Διακρίνονται σε σκώρους – κολεόπτερα Dermestidae) και σκώρους – λεπιδόπτερα (Tineidae).

Το στάδιο όπου τα έντομα αυτά γίνονται αντιληπτά είναι το τέλειο (σκαθάρι ή πεταλούδα), καθώς τότε έχουν την ικανότητα να πετούν και αρκετά ελκύονται από το φυσικό ή τεχνητό φως. Τα τέλεια όμως
δεν προκαλούν φθορές καθώς τρέφονται με γύρη ανθέων ή και καθόλου. Το στάδιο που προκαλεί φθορές είναι η προνύμφη, η οποία βρίσκεται στο εσωτερικό των υλικών ή σε πτυχώσεις και σπανίως
είναι ορατή (Linsley, 1944). Τα πιο κοινά είδη Dermestidae είναι τα: Attagenus unicolor, Anthrenus verbasci, A. Museorum, 

A. scrophulariae, A. flavipes. Οι προνύμφες των Dermestidae τρέφονται με αποξηραμένες ζωϊκές ύλες: μαλλί, μετάξι, τσόχα,
γούνες, φτερά, χαλιά, δέρμα, κεράτινα και οστέϊνα αντικείμενα, βοτανολογικές και εντομολογικές συλλογές, γέμιση ταριχευμένων ζώων κ.ά. Δεν προσβάλλουν συνθετικές ύλες, αλλά μερικές φορές
καταστρέφουν συνθετικό με μαλλί ή συνθετικό που έχει εμποτιστεί με ούρα, ιδρώτα, αίμα ή τροφές. Τα Tineidae είναι μικρού μεγέθους πεταλούδες με άνοιγμα πτερύγων μικρότερο των 18χιλ. Η βασική
τροφή των προνυμφών τους (τα τέλεια δεν προκαλούν φθορές) είναι τα λερωμένα μάλλινα υφάσματα, αλλά τρέφονται, επίσης, με μετάξι, τσόχα, γούνες, φτερά και τρίχωμα ζώων. Στα μουσεία, επίσης, καταστρέφουν μάλλινα (συχνά στρατιωτικές στολές), καπέλα με φτερά, κούκλες, τριχωτές βούρτσες, πλεκτά εργόχειρα και υφαντά εκθέματα

Τα πιο κοινά μικρολεπιδόπτερα στα μουσεία είναι τα:
Tinea pellionella, Tineola bisseliella, Trichophaga tapetzella και Hofmannophila pseudospretella. Οι σκώροι, γενικώς, τρέφονται με πρωτεϊνικές οργανικές ουσίες (πρωτεΐνη, κερατίνη) όμως μερικά
είδη προσβάλλουν και φυτικά υλικά (σπόρους σιτηρών, γεμίσματα επίπλων κ.ά.). Τα λινά και βαμβακερά ενδύματα ή όσα περιέχουν στη σύνθεσή τους και φυτικές ύλες, προσβάλλονται μόνον όταν είναι εμποτισμένα με σωματικά εκκρίματα ή τροφές.

Αρκετά έντομα προσβάλλουν ξύλινα αλλά και χάρτινα αντικείμενα καθώς ξύλο και χαρτί έχουν ως βασικό συστατικό την κυτταρίνη. Τα πιο κοινά είδη ανήκουν στα ξυλοφάγα κολεόπτερα (σαράκια) και
στους τερμίτες ξηρού ξύλου (Μπουχέλος, 2008). Σαράκια. Ανήκουν κυρίως στις οικογένειες Anobiidae, Lyctidae και Bostrychidae. Οι προνύμφες τους τρεφόμενες μπορούν, με την πάροδο του χρόνου, να μετατρέψουν τα υλικά σε μάζα λεπτής σκόνης. Περνούν μήνες και χρόνια στο εσωτερικό των προσβεβλημένων υλικών. Η παρουσία τους
γίνεται αντιληπτή όταν βγουν στην επιφάνεια ως τέλεια έντομα (σκαθάρια) αφήνοντας μικρά κυκλικά ανοίγματα (οπές εξόδου) και σωρούς από λεπτό πριονίδι. Ενώ τα Lyctidae προσβάλλουν μόνο
σκληρό ξύλο, τα υπόλοιπα προσβάλλουν και μαλακό. Τα αντικείμενα μουσείων που προσβάλλονται συνήθως είναι: ξύλινα χειροτεχνήματα, κορνίζες, έπιπλα, λαβές εργαλείων, κοντάκια όπλων, τέμπλα
εκκλησιών, εικόνες, βιβλία, παιχνίδια, πατώματα και άλλες ξυλοκατασκευές.

Τα κυριότερα σαράκια είναι τα: Anobium punctatum, Nicobium sp., Xestobium rufovillosum, Euvrilletta peltata (Anobiidae), τα Lyctus
brunneus, Lyctus africanus (Lyctidae) και τα Bostrychus capucinus, Dinoderus minutus, D. brevis, Scobicia shevrieri (Bostrychidae).
 

Επικίνδυνα, επίσης, είδη σαρακιών περιλαμβάνει και η οικογένεια Cerambycidae με πρώτο το Hylotrupes bajulus (Μπουχέλος, 2003α).
Τερμίτες ξηρού ξύλου. Ανήκουν στην τάξη Ισόπτερα. Σε αντίθεση με τους συγγενείς τους, του εδάφους, οι τερμίτες αυτοί εγκαθιστούν αποικίες σε ξηρό και γερό (απρόσβλητο) ξύλο με μικρή περιεκτικότητα σε υγρασία χωρίς να χρειάζονται επαφή με το έδαφος. Προσβάλλουν όλων των ειδών ξύλινα αντικείμενα στο εσωτερικό τους, αφήνοντας τις εξωτερικές επιφάνειες ανέπαφες (κρυφή προσβολή). Τρέφονται σκάβοντας θαλάμους που ενώνονται με τις στοές. Μέσα στις στοές υπάρχουν σωροί από στεγνά εξάπλευρα περιττώματα που οι τερμίτες έχουν σπρώξει εκτός των θαλάμων (Μπουχέλος, 2008). Προσβάλλουν, επίσης, με την ίδια ευκολία, χάρτινα αντικείμενα· στα δε βιβλία τρέφονται και με την αμυλόκολλα της βιβλιοδεσίας 

Λόγω της παρεμφερούς μορφολογίας τους (λευκά μυρμήγκια) συγχέονται εύκολα με τα μυρμήγκια, τα οποία όμως ανήκουν στα Hymenoptera. Ο
πιο κοινός στην Ελλάδα τερμίτης ξηρού ξύλου είναι το είδος Kalotermes flavicolis.

Έντομα αποθηκών

Πολλά είδη εντόμων που είναι «έντομα αποθηκών», καθώς αποτελούν εχθρούς αποθηκευμένων γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, μπορούν να
βρεθούν και να καταστρέψουν αντικείμενα σε μουσεία, καθώς αρκετά εκθέματα περιέχουν σπόρους, ξηρούς καρπούς, ξηρά φρούτα, φυτά κ.ά. Τα πιο κοινά από αυτά είναι τα κολεόπτερα Lasioderma serricorne και Stegobium paniceum.

To Lasioderma serricorne προσβάλλει κυρίως ξηρό και κατεργασμένο καπνό αλλά και μεγάλη ποικιλία τροφών. Όσον αφορά τα μουσεία, είναι πολύ επικίνδυνο για τις βιβλιοθήκες (χαρτί) και τις
βοτανολογικές και εντομολογικές συλλογές. Το Stegobium paniceum τρέφεται με μεγάλη ποικιλία τροφίμων και μπαχαρικών, είναι εχθρός των βιβλίων και χειρογράφων, έχει βρεθεί να τρέφεται με μούμιες και είναι ικανό να μασήσει φύλλα λευκοσιδήρου και μολύβδου Μπουχέλος, 2005).

Έντομα υγρασίας

Τα εκθέματα δεν απειλούνται μόνο από την υγρασία αλλά και από τους οργανισμούς που αναπτύσσονται εξαιτίας της. Οι πιο επικίνδυνοι από τους οργανισμούς αυτούς είναι οι μύκητες (μούχλες) και τα Psocoptera, έντομα που τρέφονται από αυτούς. Τα Psocoptera είναι μικροσκοπικά (1-3 χιλ.), συνήθως άπτερα και προσβάλλουν κυρίως νοτισμέναμουχλιασμένα βιβλία. Τρέφονται με τους μύκητες που αναπτύσσονται σε αυτά και με την κόλλα βιβλιοδεσίας (αμυλόκολλα). Επίσης, βρίσκονται σε βοτανολογικές ή ζωολογικές συλλογές, χειρόγραφα, χαρτοκιβώτια, έπιπλα γεμισμένα με λινάρι, κάνναβη ή γιούτα. Τα ίδια δεν προκαλούν σοβαρές ζημιές, αλλά η παρουσία τους φανερώνει πρόβλημα υγρασίας και ύπαρξη επιβλαβών μυκήτων (Mockford, 1991). Αντιπροσωπευτικό είδος αποτελεί το Liposcelis divinatorius.

Γενικοί εχθροί

Κάθε οικιακό έντομο ή ζώο είναι δυνατόν να εισβάλει στα μουσεία και να προκαλέσει φθορές ακριβώς όπως στις κατοικίες, αποθήκες και κάθε άλλο κτίριο. Τέτοια είναι οι κατσαρίδες (Blatta spp.,
Blattela spp.), το Lepisma saccharina, διάφορα είδη μυρμηγκιών καθώς και τα τρωκτικά (ποντικοί, αρουραίοι) (Cornwell, 1968,
Arnett, 2000).

Η ανίχνευση προσβολών από έντομα σε μουσεία, βιβλιοθήκες, αρχεία, γίνεται με συχνές επιθεωρήσεις χώρων και εκθεμάτων. Τα ωά και οι νεοεκκολαφθείσες προνύμφες των εντόμων έχουν πολύ μικρό μέγεθος που είναι πολύ δύσκολο να ανιχνευτούν, καθώς, συνήθως, βρίσκονται μέσα σε λεπτές ρωγμές και σχισμές, οπότε απαιτείται ισχυρός μεγεθυντικός φακός ή στερεοσκόπιο. Επειδή τα έντομα βρίσκονται πολλές φορές σε σκοτεινά σημεία, πίσω από ντουλάπια, κάτω από έπιπλα, πίσω από κλιματιστικά μηχανήματα ή σε αεραγωγούς, είναι
απαραίτητος ο ηλεκτρικός φανός και, επειδή πολλά έντομα πετούν ή βαδίζουν προς το φως, πρέπει, επίσης, να ελέγχονται τα περβάζια των παραθύρων και το εσωτερικό των στοιχείων κρυφού φωτισμού
(Μπουχέλος, 2003β).

Φωλιές πτηνών ή πτώματα τρωκτικών δεν πρέπει να υπάρχουν μέσα ή έξω από τους χώρους καθώς αποτελούν «εντομοτροφεία» (Mallis, 2004). Η φασματοσκόπηση με σύστημα υπέρυθρων ακτίνων (Koestler et al., 2000) μπορεί να ανακαλύψει εκπομπές CO2 (αναπνοής εντόμων) μέσα σε εκθέματα και να οδηγήσει στην ανίχνευση αρκετών ειδών εντόμων. 

Μικρές κολλητικές επιφάνειες (παγίδες) τοποθετούνται σε προστατευμένα σημεία του χώρου, μέσα σε κουτιά συλλογών ή βιτρίνες και γενικώς όπου υπάρχει υψηλός κίνδυνος για ανάπτυξη προσβολής. Οι φερομονικές παγίδες αποτελούν πολύτιμο εργαλείο στην παρούσα περίπτωση. Οι φερομόνες είναι φυσικές οσμές που παράγουν τα έντομα και χρησιμεύουν στη χημική επικοινωνία μεταξύ τους. Τα ελκυόμενα έντομα συλλέγονται στις παγίδες αυτές με αποτέλεσμα την έγκαιρη προειδοποίηση για την παρουσία τους στο χώρο. Ηλεκτρικές παγίδες που εκπέμπουν υπεριώδες φως (black light), ελκύουν και νεκρώνουν με ηλεκτροπληξία τα ιπτάμενα έντομα. Οι πάσης φύσεως παγίδες πρέπει να αλλάζονται ή να αδειάζονται συχνά, διότι τα ίδια
τα νεκρά έντομα ελκύουν με τη σειρά τους διάφορα σαρκοφάγα ή σαπροφάγα έντομα.

Η αντιμετώπιση των εντόμων-εχθρών στα μουσεία προϋποθέτει ειδικές γνώσεις και μεγάλη προσοχή. Τα εκθέματα είναι σπάνια και ανεκτίμητα, πολλές φορές εύθραυστα, και εύκολα λερώνονται, καταστρέφονται ή αλλοιώνονται. Η τακτική που θα επιλεγεί για το κάθε πρόβλημα που προκύπτει, πρέπει να ταιριάζει στις συνθήκες του συγκεκριμένου χώρου και να μην θέτει σε κίνδυνο εκθέματα, προσωπικό και επισκέπτες. Το ιδεώδες πάντως είναι η πρόληψη της προσβολής παρά η λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή τους.

Υπάρχει δεοντολογία και σειρά κανόνων που πρέπει να τηρούνται για την πρόληψη εγκατάστασης μιας προσβολής από έντομα. Στην περίπτωση, όμως, που συμβεί το απευκταίο, εφαρμόζονται χημικές ή
μη χημικές τακτικές.
Οι μη χημικές είναι συνήθως πιο ασφαλείς για το περιβάλλον και τον άνθρωπο και οι περισσότερες δεν επηρεάζουν αρνητικά τα εκθέματα. Στις τακτικές αυτές περιλαμβάνονται:

• απομόνωση και απομάκρυνση της προσβολής: Χρησιμοποιούνται εντομοστεγή κιβώτια, συρτάρια, βιτρίνες με καλή πλαισίωση και σφράγισμα. Ο Pinniger (1994) συνιστά ακόμη τοποθέτηση στις πόρτες και τα παράθυρα ταινίας «αεροστόπ», ώστε να ελαχιστοποιείται η είσοδος εντόμων στους χώρους. Επίσης, όσα παράθυρα ανοίγονται, πρέπει να είναι εφοδιασμένα με λεπτό συρμάτινο πλέγμα (σίτα), να γίνεται συχνή χρήση ηλεκτρικής σκούπας με μακρύ αναρροφητικό σωλήνα και να ακολουθεί απομάκρυνση ή καύση των άχρηστων υλικών

• μαζική παγίδευση των εντόμων: με κολλητικές, φερομονικές ή φωτεινές παγίδες μέσα και έξω από τους χώρους

• αφαίρεση του οξυγόνου: (σε κλειστούς θαλάμους) και εισαγωγή αερίου argon (DeCesare,1990) ή αζώτου (Tucker, 1995) ή CO2

• υψηλές θερμοκρασίες: με επίτευξη 55οC στο εσωτερικό της μάζας των αντικειμένων, τα έντομα θανατώνονται σε λίγες ώρες (Μπουχέλος,
2005). Εφαρμόζεται με μεγάλη προσοχή ή απαγορεύεται σε εύθραυστα ή κολλημένα αντικείμενα, υφάσματα, ελαιογραφίες κ.ά. (Potter, 1997),
 

• χαμηλές θερμοκρασίες: διατήρηση των αντικειμένων σε θερμοκρασίες -4οC έως -5οC μέσα σε κλίβανο, καθυστερεί την ανάπτυξη των
διαφόρων σταδίων των εντόμων. Κατάψυξη των προσβεβλημένων αντικειμένων στους -18οC επί 2 εβδομάδες ή στους -30οC επί 3 ημέρες (μέσα σε πλαστικό σάκο), με προσοχή όταν πρόκειται για εύθραυστα υλικά, θανατώνει τα περισσότερα έντομα (Pinniger, 2001)

• ακτινοβολία: με μικροκύματα (2450 MHz επί 4΄της ώρας) ή ακτίνες γ, για βιβλία, βοτανολογικές συλλογές και μάλλινα εκθέματα (Reagon etal., 1980) επιτυγχάνονται άμεσα και θεαματικά αποτελέσματα

• φυσικές απωθητικές ή αντιτροφικές ουσίες (citronella, λεβάντα κ.ά.): αποτελούν επίσης όπλα της μη χημικής αντιμετώπισης των 

εντόμων-εχθρών στα μουσεία. Σε κλειστούς μάλιστα χώρους (βιτρίνες, ντουλάπια, συρτάρια), έχουν και εντομοκτόνο δράση. Στις χημικές τακτικές χρησιμοποιούνται εντομοκτόνες ουσίες και σκευάσματα, πάντοτε υπό την επίβλεψη ειδικού επιστήμονα:

• υπολειμματικά εντομοκτόνα (υγρά και σκόνες):για ρωγμές, σχισμές και «κρυφά» σημεία των χώρων, χρησιμοποιούνται: silica aerogel, γη
διατόμων ή πυρεθρινοειδή (σε σκόνη). Βρέξιμες σκόνες (WP) ή υγρά εντομοκτόνα σε μικροκάψουλες (MEC), συνιστώνται για ντουλάπια και
συρτάρια, ενώ γαλακτώματα (EC) για χρήση κάτω από χαλιά και έπιπλα με προσοχή ώστε να μην προκληθούν αποχρωματισμοί ή λεκιάσματα των
εκθεμάτων (Hedges & Lacey, 1996),
• ήπια καπνιστικά αέρια (ναφθαλίνη, καμφορά, παραδιχλωροβενζόλιο): ως απωθητικά και τοξικά για αρκετά είδη εντόμων (σε κλειστούς χώρους), είναι τα πιο ενδεδειγμένα για μουσεία κ.λπ., όμως απαιτείται προσοχή στη χρήση τους επειδή διαβρώνουν πολλά πλαστικά υλικά (μέχρι και το plexiglass), ρητίνες, βερνίκια επίπλων, κουμπιά, διακοσμητικά ενδυμασιών κ.ά. (Parker, 1990),
• καπνισμός (fumigation): με ισχυρά καπνιστικά αέρια (βρωμιούχο μεθύλιο, φωσφορούχο αργίλιο και φωσφορούχο μαγνήσιο, sulfurid fluoride κ.ά.). Είναι αποτελεσματική αλλά πολύ επικίνδυνη μέθοδος και απαιτεί επιστημονική και επαγγελματική κατάρτιση ώστε να  εφαρμοστεί με ασφάλεια. Γίνεται μέσα σε ειδικούς θαλάμους, πλαστικά μπαλόνια ή χονδρά πλαστικά καλύμματα για μεγάλους χώρους ή ολόκληρα κτίρια (Βond, 1989).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

- Arnett, R.H. 2000, American Insects, CRC Press, New York.
- Bond, E.J. 1989, Manual of Fumigation for Insect Control. FAO Plant Prot. Paper No 54. Food and Agric. Organ. of the U.N. Rome.
- De Cesare, K.B.J. 1990, Hide and Carpet Beetles στο: Handbook of Pest Control, 7th ed., Story, Franzak & Foster, Cleveland, Ohio.
- Cornwell, P.B. 1968, The Cockroach Vol. I. Hutchinson, London.
- Hedges, S.A. & M.C. Lacey 1996, Field Guide for the Management of Structure – Infesting Beetles. Vol. 1. Franzak & Foster, Cleveland, Ohio.
- Koestler, R.J. et al. 2000, Detection of insect infestation in museum
objects by carbon dioxide measurement. Intern. Biodeterior. and Biodegrad. 46, 285 – 292.
- Linsey, E.G. 1944, Natural sources, habitats and reservoirs of insects associated with stored food products. Hilgardia 16(4): 187-214.
- Mallis, A., 2004, Fabric & Museum Pests. Handbook of Pest Control, 9th ed. GIE Media, Inc. U.S.A.
- Mockford, E.L. 1991, Psocids (Psocoptera) στο: Gorham, Ed., Insect and Mite Pests. USDA Agric. Handbook. 655, 371-402.
- Μπουχέλος, Κ.Θ. 2003α, Ξυλοφάγα Έντομα Κατοικημένων Χώρων. Εργαστήριο Γεωργικής Ζωολογίας και Εντομογογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
- Μπουχέλος, Κ.Θ. 2003β, Βιολογικοί Παράγοντες Φθοράς Μουσείων, Σημειώσεις, Τμήμα ΣΑΕΤ, ΤΕΙ Αθηνών.
- Μπουχέλος, Κ.Θ. 2005, Έντομα Αποθηκών και Μεγάλων Καλλιεργειών. Πανεπιστημιακές Παραδόσεις, Εργαστήριο Γεωργικής Ζωολογίας και Εντομολογίας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
- Μπουχέλος, Κ.Θ. 2008, Τερμίτες στην Ελλάδα (Μορφολογία, Βιολογία, Ζημιές που προκαλούν, Πρόληψη, Καταπολέμηση). Γεωργία – Κτηνοτροφία, Τεύχος 3 και 4/2008.
- Parker, T. 1990, Handbook of Pest Control, 7th ed. K Story, Ed. Chapter 10, 346 – 375.
- Pinniger, D. 1994, Insect Pests in Museums. Archetype Publications Ltd., London.
- Pinniger, D. 2001, Pest Management in Museums, Archives and Historic Houses. Archetype Publications Ltd, London, England.
- Potter, M. 1997, Thermal Deinfestation of Household Items. Univ. of Kentucky. Ent. Facts.
- Reagon et al. 1980, Effects of microwave radiation on the webbing clothes moth and textiles. J. Food Protection. Vol. 32, No 8. Roth, L.M. & Willis, E.R. 1960, The biotic association of cockroaches. Smithsonian Institute. Washington, D.C. 439pp.
- Rueger, M.E. & Olson, T.A. 1969, Cockroaches (Blattaria) as vectors of food poisoning and food infestation organisms. J. Med. Entomol. 6: 185-189.
- Tucker, J. 1995, Some info on low oxygen treatments. Pest Cont. Tech.,
March.

Χειρόγραφο Βόϊνιχ

Το μυστηριώδες «χειρόγραφο Βόϊνιχ», ένα κείμενο αγνώστου συγγραφέα, γραμμένο σε μια ακατανόητη γλώσσα, ανακαλύφθηκε στην Ιταλία, από τον έμπορο παλαιών βιβλίων Βίλντριχ Βόϊνιχ, από τον οποίο πήρε το όνομά του. 

Έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον μιας πλειάδας ερευνητών, μέχρι και κρυπτογράφων, που προσπαθούν χωρίς επιτυχία, εδώ και χρόνια, να «σπάσουν» τους κώδικές του, που πιθανώς αφορούν αλχημικά μυστικά. Περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, εικόνες άγνωστων φυτών, γυμνών γυναικών και περίεργα αστρονομικά διαγράμματα.  

Το κείμενο περιέχει τελείως «εξωτικούς» χαρακτήρες, που μερικές φορές μοιάζουν με λατινικά γράμματα, αλλά στην πλειονότητά τους δεν θυμίζουν τίποτε που να έχει γραφεί στη Γη. Παρά τις πιο εξεζητημένες στατιστικές αναλύσεις των γραμμάτων, δεν έχει βγει κανένα νόημα μέχρι στιγμής. 

Τώρα, για πρώτη φορά, μια ομάδα Αμερικανών επιστημόνων, κατάφεραν να χρονολογήσουν με ακρίβεια το χειρόγραφο, χρησιμοποιώντας την μέθοδο του άνθρακα-14. Συμπέραναν ότι δημιουργήθηκε στις αρχές του 15ου αιώνα, περίπου 100 χρόνια παλαιότερα από ό,τι πίστευαν μέχρι σήμερα οι περισσότεροι ερευνητές, μια χρονολογία που έρχεται να ανατρέψει διάφορες ιστορικές θεωρίες σχετικά με την προέλευση και τους διαδοχικούς κατόχους του μυστηριώδους χειρογράφου.

Η ακριβής χρονολόγηση κατέστη δυνατή, χάρη στο ραδιο-ισότοπο του άνθρακα-14. Ο άνθρακας-14 είναι μια σπάνια μορφή άνθρακα, που υπάρχει στο διοξείδιο του άνθρακα της γήινης ατμόσφαιρας, σε αναλογία μόλις ένα άτομο ανά 1 τρισεκατομμύριο άτομα άλλων πιο σταθερών και μη ραδιενεργών ισοτόπων άνθρακα, κυρίως του άνθρακα-12. Τα φυτά απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα συνεχώς και έτσι συσσωρεύουν στους ιστούς τους μικρές ποσότητες άνθρακα-14. Τα ζώα τρώνε τα φυτά και, με τη σειρά τους, «αποθηκεύουν» κι αυτά άνθρακα-14.

Όταν ένα ζώο ή φυτό πεθαίνει, τότε το επίπεδο του άνθρακα-14 μειώνεται με ένα σταθερό ρυθμό στο πέρασμα του χρόνου κι έτσι δημιουργείται ένα «ρολόι», που βοηθά στην χρονολόγηση ενός υπολείμματος, το οποίο προέρχεται από ζώα ή φυτά, στη συγκεκριμένη περίπτωση των σελίδων του χειρογράφου Βόϊνιχ, που προέρχονται από δέρμα ζώων. Οι ερευνητές του πανεπιστημίου της Αριζόνα πήραν, μετά από τη σχετική έγκριση της βιβλιοθήκης του πανεπιστημίου Γιέηλ, τέσσερα δείγματα από αντίστοιχες σελίδες του χειρογράφου, το κάθε ένα διαστάσεων ένα επί έξι χιλιοστά. Τα δείγματα αυτά κάηκαν στο εργαστήριο, ώστε να αφαιρεθούν άλλα υλικά και να μείνει μόνο ο άνθρακας που περιεχόταν σε αυτά.

 Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το βιβλίο αρχικά αποτελείτο από 272 σελίδες περγαμηνής, σήμερα όμως σώζονται λιγότερες..

Για τη δημιουργία του κειμένου και των εικόνων φαίνεται να έχει χρησιμοποιηθεί πένα-φτερό..Τα κείμενα του χειρόγραφου δεν έχουν βοηθήσει καθόλου στην κατανόηση του περιεχομένου σε αντίθεση με τις εικόνες, που αν και αυτές είναι ακατανόητες, έχουν βοηθήσει στο να προσδιοριστούν κάποιες πιθανές ενότητες του βιβλίου.Έτσι λοιπόν, ανάλογα με τις εικόνες, οι ενότητες είναι οι εξής: Βοτανική, Αστρονομική, Βιολογική, Κοσμολογική, Φαρμακευτική, Συνταγές φαρμάκων.

Στα κείμενα φαίνεται να μην υπάρχει στίξη, ενώ έχει διαπιστωθεί πως η αποτύπωση των λέξεων είναι πηγαία, αυθόρμητη. Από τη στατιστική ανάλυση του κειμένου έχει προκύψει πως οι λέξεις ακολουθούν την κατανομή μιας φυσικής γλώσσας, μιας γλώσσας που έχει αρκετές ομοιότητες με τις ευρωπαϊκές γλώσσες. Δεν υπάρχουν λέξεις με περισσότερα από 10 γράμματα ενώ εντοπίζονται και λέξεις με 1 ή 2 γράμματα που η κατανομή τους είναι αρκετά περίεργη. Επίσης λίγες είναι οι λέξεις που μοιάζουν με τη λατινική γλώσσα.

Οι ιδιοκτήτες του χειρόγραφου έχουν γίνει γνωστοί κυρίως μέσα από επιστολές που συνόδευαν το βιβλίο. Πρώτος φαίνεται να ήταν ο Γκέοργκ Μπάρες, ένας αλχημιστής που έζησε στις αρχές του 17ου αιώνα. Ούτε και εκείνος είχε καταφέρει να αποκρυπτογραφήσει το χειρόγραφο, γι'αυτό μέσα από επιστολή του στον Αθανάσιο Κίρχερ (Ιησουίτης που είχε αποκρυπτογραφήσει πολλά Αιγυπτιακά ιερογλυφικά) ρώτησε την άποψη του και τις γνώσεις του για το κείμενο. Το γράμμα αυτό είναι μέχρι στιγμής η πρώτη αναφορά στο κείμενο.

Επόμενος κάτοχος του ο Γιαν Μάρτσι, ο οποίος δεν αρκέστηκε να στείλει μόνο επιστολή στον Κίρχερ, αλλά και το ίδιο το χειρόγραφο! Όμως από ότι φαίνεται και για τον Κίρχερ το βιβλίο παρέμεινε ένα "άλυτο σταυρόλεξο"..Έπειτα τα ίχνη του σπάνιου βιβλίου είναι αδιευκρίνιστα..λέγεται πως το χειρόγραφο παρέμεινε για σχεδόν δύο αιώνες στη βιβλιοθήκη Κολέτζιο Ρομάνο. Μέχρι που γύρω στο 1870 το βιβλίο βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του Πίετερ Μπεξ (επικεφαλή των Ιησουιτών εκείνο το διάστημα), καθώς το χειρόγραφο έχει τον αριθμό καταλόγου της συλλογής του.

Το 1912 ο Βίλντριχ Βόϊνιχ αγόρασε 30 χειρόγραφα, ανάμεσα τους και το μυστηριώδες χειρόγραφο. Στα επόμενα χρόνια της ζωής του αφιερώνεται στην λύση του μυστηρίου του.. μάταια όμως όλα είναι υποθέσεις, όπως άλλωστε και σήμερα. Μετά το θάνατο του αφήνει το βιβλίο και την πολύτιμη έρευνα του στη γυναίκα του, που με τη σειρά της όταν πεθαίνει αφήνει το βιβλίο σε μια φίλη της, η οποία το πούλησε στον παλαιοπώλη Χανς Κράους, ο οποίος και το δώρισε, στην βιβλιοθήκη του Γιέηλ, όπου ανήκει μέχρι και σήμερα, καταλογογραφημένο σαν αντικείμενο MS408 της Βιβλιοθήκης Σπανίων και Χειρογράφων «Beinecke». Η πρώτη αναπαραγωγή του κυκλοφόρησε το 2005.


Θεωρίες πολλές και για τη γλώσσα του κειμένου και τους κώδικες της: κώδικας αντικατάστασης, μικρογραφία, τεχνητή γλώσσα, απάτη κ.α.

περισσότερα εδώ

πηγές

pathfinder.gr

thesprotia news 

athens.cafebabel.com

'O,τι: H Τέχνη του Βιβλίου στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών

Τι συμβαίνει όταν η τυπογραφική σελίδα παίρνει τη θέση του καβαλέτου και του τελάρου;
Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης φιλοξενήσει την έκθεση του Εργαστηρίου Γραφικών Τεχνών – Τυπογραφίας και Τέχνης του Βιβλίου της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών με τίτλο: Ό,τι : Η Τέχνη του Βιβλίου στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. 

Tο Εργαστήριο επιμένει και συγκεντρώνει ό,τι έχει: ιδέες, λέξεις, εικόνες, σελίδες και βιβλία. Δάσκαλοι, φοιτητές και υπότροφοι σχεδιάζουν μαζί ένα μεγάλων διαστάσεων βιβλίο-εγκατάσταση, που ξεδιπλώνεται στις αίθουσες του Μεγάρου Σταθάτου, οι σελίδες του οποίου δημιουργούν ένα περιβάλλον και σχηματίζουν μια διαδρομή, όπου ο επισκέπτης καλείται να περιηγηθεί. 


Η εκθέση περιλαμβάνει ειδικό αφιέρωμα στην ιστορία του Εργαστηρίου: εκτίθενται οι «Δέκα Λευκαί Λήκυθοι» (1956), το τελειότερο βιβλίο της ελληνικής καλλιτεχνικής τυπογραφίας, καρπός πολυετούς και επίπονης δουλειάς από τον Γιάννη Κεφαλληνό, Ιδρυτή του Εργαστηρίου, και τους φοιτητές του. Παράλληλα, οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά  τις νεανικές τυπογραφικές απόπειρες γνωστών μετέπειτα καλλιτεχνών, όπως της Βάσως Κατράκη, του  Χρόνη Μπότσογλου, του Γιάννη Μπουτέα, της Νέλλας Γκόλαντα, της Άριας Κομιανού, και πολλών άλλων.

Τα εκθέματα περιλαμβάνουν μια επιλογή από τα καλλιτεχνικά βιβλία των φοιτητών του Εργαστηρίου, αποτέλεσμα  έρευνας και πειραματισμών της τελευταίας δεκαετίας. Ευφάνταστα και απρόβλεπτα, τα βιβλία παντρεύουν εικόνα και κείμενο με παραδοσιακές και σύγχρονες  μεθόδους στοιχειοθεσίας και εκτύπωσης και είναι αυτά που ενέπνευσαν την εγκατάσταση.


Η έκθεση αυτή, με τα βιβλία των καλλιτεχνών (νέων και παλαιότερων) που δούλεψαν στο Εργαστήριο Γραφικών Τεχνών – Τυπογραφίας και Τέχνης του Βιβλίου της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον γιατί απο-τυπώνει μια σημαντική πλευρά της ελληνικής καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης  

Είσοδος 3,5 - 7 ευρώ

17.02.2011 έως 01.05.2011

Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή, Σάββατο 10:00-17:00
Πέμπτη 10:00-20:00
Κυριακή 11:00-17:00
Τρίτη κλειστό

Digitalkook: το νέο πρόγραμμα της εθνικής βιβλιοθήκης της Φιλανδίας

 

Βοηθήστε μας παίζοντας

Η εθνική βιβλιοθήκη της Φιλανδίας είναι η μεγαλύτερη και η παλαιότερη επιστημονική βιβλιοθήκη της χώρας. Επίσης, είναι η υπεύθυνη για τη πρόσβαση και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Φιλανδίας. 

Σύμφωνα με τις δηλώσεις του διευθυντής της, Kai Ekholm, στη βιβλιοθήκη έχουν ψηφιοποιηθεί εκατομμύρια σελίδες πολύτιμων περιοδικών και εφημερίδων με τη διαδικασία της οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων (OCR). Ωστόσο, όπως είναι γνωστό, με τη χρήση της συγκεκριμένης τεχνολογίας δημιουργούνται αρκετά λάθη και παραλείψεις, τα οποία εμποδίζουν τη δυνατότητα σωστής αναζήτησης πληροφοριών από τους επιστήμονες και τους αρχειονόμους.

Η λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα ήρθε με τη δημιουργία ενός καινούργιου προγράμματος του “Digitalkoot”, το οποίο αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την Microtask.

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που, συνδυάζει μικροεργασίες (mictotasks), συνεργασίες πλήθους (crowdsourcing) και ηλεκτρονικά παιχνίδια, και έχει ως σκοπό να υποδιαιρέσει και να διανείμει μερικές από τις πιο μονότονες και επαναλαμβανόμενες εργασίες. Τις εργασίες της επαλήθευσης των λέξεων των έντυπων τεκμηρίων με των αντίστοιχων λέξεων των ψηφιοποιημένων.

Με λίγα λόγια, όταν οι χρήστες παίζουν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια του “Digitalkoot”, βοηθούν ώστε να επαληθεύονται και να διορθώνονται οι λέξεις οι οποίες δημιουργήθηκαν με την διαδικασία της οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων.

Ο Kai Ekholm προβλέπει ότι οι εκπαιδευτικοί και τα παιδιά θα απολαύσουν τον εθελοντισμό και θα βοηθήσουν στο συγκεκριμένο εγχείρημα.

Επίσης δηλώνει ότι είναι περήφανος που ένα τόσο μικρό έθνος, όπως η Φιλανδία είναι σε θέση να ξεκινήσει κάτι τόσο μεγάλο. 

Μέσα από την σελίδα του “Digitalkoot”, υπάρχει η δυνατότητα οι χρήστες να εγκαταστήσουν τα παιχνίδια στις εφαρμογές παιχνιδιών του facebook.

Οδηγίες για τα ηλεκτρονικά παιχνίδια του DigitalKoot εδώ και εδώ

Google Art Project

Online βρίσκεται εδώ και μερικές μέρες το Art Project της Google. Πρόκειται για τη συνεργασία της εταιρείας με ορισμένα από τα πιο φημισμένα μουσεία τέχνης τους κόσμου. Στόχος αυτής της συνεργασίας είναι να δοθεί η δυνατότητα στους χρήστες του διαδικτύου να «επισκεφτούν» μερικά από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου και να δουν περισσότερα από χίλια έργα τέχνης με εξαιρετική λεπτομέρεια στο διαδίκτυο. 

Η Google επισκέφτηκε 17 μουσεία τέχνης συγκεντρώνοντας μερικά από τα γνωστότερα έργα τέχνης από τουλάχιστον 486 καλλιτέχνες. Έργα, από τη Γέννηση της Αφροδίτης του Botticelli, τα μεταϊμπρεσιονιστικά έργα βυζαντινής εικονογραφίας του Cezanne, τις οροφές των Βερσαλλιών ως τη συλλογή Whistlers και έργα του Rembrandt ανά την υφήλιο παρατίθενται σε φωτογραφίες εξαιρετικά υψηλής ανάλυσης. Επιπλέον η εφαρμογή δίνει τη δυνατότητα πανοραμικής περιήγησης σε συγκεκριμένες γκαλερί, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία Street View εσωτερικού χώρου. Φυσικά, όποιος χρήστης το επιθυμεί με ένα απλό κλικ μπορεί μέσω συγκεκριμένων επιλογών να μάθουν περισσότερα για κάθε έργο χωριστά ή το δημιουργό του ή ακόμη και να ανακαλύψουν περισσότερα έργα του. 

Το κάθε μουσείο επέλεξε από ένα έργο τέχνης προκειμένου αυτό να φωτογραφηθεί μέσω της τεχνολογίας super high resolution ή «gigapixel» με εξαιρετική λεπτομέρεια ώστε να μπορεί ο θεατής να δει λεπτομέρειες που είναι δύσκολο να δει κανείς με γυμνό μάτι ακόμη κι αν έχει μπροστά του το ίδιο το έργο, όπως για παράδειγμα το μικροσκοπικό χαρτί με τους λατινικούς στίχους στο έργο του Hans Holbein του Νεότερου The Merchant Georg Gisze. Επιπλέον, οι «επισκέπτες» έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν μια δική τους συλλογή με έργα τέχνης, καθώς η επιλογή «Create your own collection» τους δίνει την ευκαιρία να «σώσουν» τις φωτογραφίες που προτιμούν.

«Τα τελευταία 20 χρόνια ο κόσμος της τέχνης έχει μετατραπεί και εκδημοκρατιστεί. Είμαστε ενθουσιασμένοι που είχαμε τη δυνατότητα να συνεργαστούμε με κορυφαία μουσεία σε πολλές χώρες, προσφέροντάς τους υπηρεσίες τεχνολογίας αιχμής. Ελπίζουμε ότι αυτό θα αποτελέσει έμπνευση για ακόμη περισσότερους ανθρώπους να μπουν και να εξερευνήσουν την τέχνη σε νέα επίπεδα λεπτομέρειας» δήλωσε εκ μέρους της Google, ο προγραμματιστής Nelson Mattos.

Το Metropolitan Museum of Art και το MoMA της Νέας Υόρκης,το Thyssen – Bornemisza της Μαδρίτης, η National Gallery και το Tate Museum του Λονδίνου, οι Βερσαλλίες στη Γαλλία και το μουσείο Van Gogh στο Άμστερνταμ είναι μερικοί μόνο από τους χώρους που οι χρήστες του διαδικτύου μπορούν να «επισκεφτούν».

Ανάμεσα στα χάιλαϊτς είναι διαθέσιμα η «Γέννηση της Αφροδίτης» του Μποτιτσέλι, «The Bedroom» του Βαν Γκογκ, το «No Woman, No Cry» του Κρις Οφιλι , τα μεταϊμπρεσιονιστικά έργα βυζαντινής εικονογραφίας του Σεζάν, οι οροφές των Βερσαλλιών, ναοί της αρχαίας Αιγύπτου, το «View of Toledo» του Ελ Γκρέκο και έργα του Ρέμπραντ ανά την υφήλιο.

πηγές:  

Google Art Project: Επίσκεψη στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου από ιστοσελίδα tvxs

Ανοιξε τις πόρτες του το διαδικτυακό μουσείο από εφημερίδα Έθνος

σχετικό βίντεο:

Βιβλιοθήκες ώρα μηδέν

"Αγνωστο «φρούτο» οι βιβλιοθήκες για τους Ελληνες"

άρθρο της κα Κουζέλη Λ. στην εφημερίδα "Το Βήμα"

«Κάτω τα χέρια από τις βιβλιοθήκες μας!» φωνάζουν το Σάββατο 5 Φεβρουαρίου οι Βρετανοί στην κυβέρνησή τους και στις τοπικές αρχές, στο πλαίσιο εθνικής εκστρατείας διαμαρτυρίας για το επικείμενο κλείσιμο περίπου 400 δημόσιων βιβλιοθηκών. Η Save our Libraries Day προβάλλεται έντονα από τον Τύπο, αλλά και από το Facebook και το Τwitter. Κάθε δήμος στη Βρετανία διατηρεί, βάσει νόμου, βιβλιοθήκη, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής κάθε τοπικής κοινωνίας. Στις περίπου 80 εκδηλώσεις διαμαρτυρίας σε όλη τη χώρα συμμετέχουν με δυναμισμό πολίτες και συγγραφείς. Θα βλέπαμε μια τέτοια διαμαρτυρία στην Ελλάδα; Πόσοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει βιβλιοθήκη στην πόλη μας; Πόσοι την επισκεπτόμαστε; Η πραγματικότητα είναι ότι δεν έχουμε την κουλτούρα της βιβλιοθήκης. Φταίει γι΄ αυτό και η κατάσταση των βιβλιοθηκών στη χώρα μας. Αν ερευνήσει κανείς το θέμα, χάνεται ανάμεσα σε όρους και αρμοδιότητες επιμερισμένες σε υπουργεία. Υπάρχουν 45 δημόσιες βιβλιοθήκες, οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία του υπουργείου Παιδείας. Υπάρχουν όμως και οι λεγόμενες λαϊκές ή δημοτικές ή κοινοτικές βιβλιοθήκες, που ανήκουν στους δήμους και, κατά συνέπεια, στη δικαιοδοσία του υπουργείου Εσωτερικών. Πόσες είναι αυτές; Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) καταγράφει 730 στην τράπεζα δεδομένων του. Καταγράφει επιπλέον και 358 «ειδικές» βιβλιοθήκες, οι οποίες ανήκουν σε ερευνητικά ιδρύματα, νοσοκομεία, φυλακές, μουσεία, συλλόγους, τράπεζες κτλ. Πόσες λειτουργούν και πόσες είναι βιβλιοθήκες-«φαντάσματα»;

Η επισκεψιμότητα στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης στην περίοδο της Μεγάλης Υφεσης είχε αυξηθεί αλματωδώς, σύμφωνα με μελέτες. Οι πολίτες κατέφευγαν εκεί για να διαβάσουν εφημερίδες, να βρουν αγγελίες για δουλειά και για να επιμορφωθούν για να ξαναβγούν στην αγορά εργασίας. Το ίδιο ισχύει, λέει ο διευθυντής της, και για την τρέχουσα περίοδο κρίσης, διαβάζουν, ψάχνουν στο Ιnternet. Συμβαίνει το ίδιο και στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του Δήμου Αθηναίων; Η απάντηση είναι ανενδοίαστα «όχι».

Το υπουργείο Παιδείας, σε συνδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 27-28 Ιανουαρίου, με στόχο τη διαμόρφωση εθνικής πολιτικής για τα αρχεία και τις βιβλιοθήκες, δίνει μεγάλη έμφαση στην αναδιοργάνωση της Εθνικής Βιβλιοθήκης, στον κεντρικό ρόλο που οφείλει να έχει και στην ευθυγράμμισή της με την ψηφιακή εποχή. Μια υποδειγματική Εθνική Βιβλιοθήκη μπορεί να λειτουργήσει ως συντονιστικός φορέας αν δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες δεν ενταχθούν κάτω από την ίδια ομπρέλα, ώστε να σταματήσει ο εμφύλιος μεταξύ τους και να έχουμε ορθολογιστικότερη οργάνωσή τους;

Και πώς αποκτάμε το βασικό: κουλτούρα βιβλιοθήκης; «Να υποχρεωθούν διά νόμου οι καλλικράτειοι δήμοι να δημιουργήσουν κεντρική βιβλιοθήκη με παραρτήματα και κινητές βιβλιοθήκες, όπου χρειάζονται,να δεσμεύουν ένα ποσοστό από τον προϋπολογισμό τους για την ανάπτυξη των βιβλιοθηκών και για δράσεις,και να ξεκινήσουν μια μεγάλη εκστρατεία προβολής τους, που θα εστιάζει στο ότι βιβλιοθήκες δεν σημαίνει μόνο βιβλία αλλά και διά βίου μάθηση και πυρήνες επιμόρφωσης» μας απάντησε ο κ. Μανώλης Γαρουφάλλου, καθηγητής Εφαρμογών στο Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης. Εχουμε ήδη το λαμπερό παράδειγμα της βραβευμένης Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης της Βέροιας. Με την υπόλοιπη Ελλάδα όμως τι γίνεται; 

1. Σχετικά με τις κινητοποιήσεις στη Βρετανιά μπορείτε να διαβάσετε την ανάρτηση "Εκδηλώσεις σε όλη την Αγγλία εναντίον του κλεισίματος 450 βιβλιοθηκών" στο ιστολόγιο 9th Junior High School

2. Μια παλιότερη συνοπτική αποτύπωση της διαδικυακής παρουσίας των δημοτικών και δημόσιων βιβλιοθηκών μπορείτε να δείτε εδώ. Θα επανέλθουμε σύντομα.

3. Βιβλιοθήκη στο ράφι. Άρθρο του κ. Κιούση Γ. στην Ελευθεροτυπία για τα προβλήματα που εντοπίζονται στη λειτουργία της Βιβλιοθήκης της Παντείου.

Librarian Superhero

Από τη Δευτέρα, 31 Ιανουαρίου 2011, η Gale, τμήμα της Cengage Learning, δημιούργησε το διαγωνισμό "Are You a Librarian Superhero", με σκοπό να τιμήσει και να ενθαρρύνει τις συχνά ηρωικές προσπάθειες των αμερικανών βιβλιοθηκονόμων.

Η Gale ζητά από τους βιβλιοθηκονόμους, χρήστες, φοιτητές, γονείς και διευθυντές σχολείων να ορίσουν έναν βιβλιοθηκονόμο υπερήρωα ο οποίος μπορεί πραγματικά να κάνει τη διαφορά στη βιβλιοθήκη και στην κοινότητα που εργάζεται.

Ανάμεσα στα κριτήρια είναι η ηγετική ικανότητα, η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών ώστε η βιβλιοθήκη να παραμείνει προσιτή και χρήσιμη στους χρήστες της, η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που υποστηρίζει τη μάθηση, τη διασκέδαση, την εξερεύνηση και την προσωπική ανάπτυξη.

Το πρώτο δώρο των τεσσάρων νικητών, είναι η  δημιουργία τους σε υπερήρωες – χαρακτήρες καρτούν,  που θα δημιουργήσουν  οι εικονογράφοι των εκδόσεων Unshelved (δημοφιλή κινούμενα σχέδια για  βιβλιοθήκες), και θα εμφανιστούν σε μια επερχόμενη σειρά κόμικς.

Σελιδοδείκτης του Μήνα