Βιβλιοθήκες ώρα μηδέν

"Αγνωστο «φρούτο» οι βιβλιοθήκες για τους Ελληνες"

άρθρο της κα Κουζέλη Λ. στην εφημερίδα "Το Βήμα"

«Κάτω τα χέρια από τις βιβλιοθήκες μας!» φωνάζουν το Σάββατο 5 Φεβρουαρίου οι Βρετανοί στην κυβέρνησή τους και στις τοπικές αρχές, στο πλαίσιο εθνικής εκστρατείας διαμαρτυρίας για το επικείμενο κλείσιμο περίπου 400 δημόσιων βιβλιοθηκών. Η Save our Libraries Day προβάλλεται έντονα από τον Τύπο, αλλά και από το Facebook και το Τwitter. Κάθε δήμος στη Βρετανία διατηρεί, βάσει νόμου, βιβλιοθήκη, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής κάθε τοπικής κοινωνίας. Στις περίπου 80 εκδηλώσεις διαμαρτυρίας σε όλη τη χώρα συμμετέχουν με δυναμισμό πολίτες και συγγραφείς. Θα βλέπαμε μια τέτοια διαμαρτυρία στην Ελλάδα; Πόσοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει βιβλιοθήκη στην πόλη μας; Πόσοι την επισκεπτόμαστε; Η πραγματικότητα είναι ότι δεν έχουμε την κουλτούρα της βιβλιοθήκης. Φταίει γι΄ αυτό και η κατάσταση των βιβλιοθηκών στη χώρα μας. Αν ερευνήσει κανείς το θέμα, χάνεται ανάμεσα σε όρους και αρμοδιότητες επιμερισμένες σε υπουργεία. Υπάρχουν 45 δημόσιες βιβλιοθήκες, οι οποίες υπάγονται στη δικαιοδοσία του υπουργείου Παιδείας. Υπάρχουν όμως και οι λεγόμενες λαϊκές ή δημοτικές ή κοινοτικές βιβλιοθήκες, που ανήκουν στους δήμους και, κατά συνέπεια, στη δικαιοδοσία του υπουργείου Εσωτερικών. Πόσες είναι αυτές; Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) καταγράφει 730 στην τράπεζα δεδομένων του. Καταγράφει επιπλέον και 358 «ειδικές» βιβλιοθήκες, οι οποίες ανήκουν σε ερευνητικά ιδρύματα, νοσοκομεία, φυλακές, μουσεία, συλλόγους, τράπεζες κτλ. Πόσες λειτουργούν και πόσες είναι βιβλιοθήκες-«φαντάσματα»;

Η επισκεψιμότητα στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης στην περίοδο της Μεγάλης Υφεσης είχε αυξηθεί αλματωδώς, σύμφωνα με μελέτες. Οι πολίτες κατέφευγαν εκεί για να διαβάσουν εφημερίδες, να βρουν αγγελίες για δουλειά και για να επιμορφωθούν για να ξαναβγούν στην αγορά εργασίας. Το ίδιο ισχύει, λέει ο διευθυντής της, και για την τρέχουσα περίοδο κρίσης, διαβάζουν, ψάχνουν στο Ιnternet. Συμβαίνει το ίδιο και στην Κεντρική Βιβλιοθήκη του Δήμου Αθηναίων; Η απάντηση είναι ανενδοίαστα «όχι».

Το υπουργείο Παιδείας, σε συνδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 27-28 Ιανουαρίου, με στόχο τη διαμόρφωση εθνικής πολιτικής για τα αρχεία και τις βιβλιοθήκες, δίνει μεγάλη έμφαση στην αναδιοργάνωση της Εθνικής Βιβλιοθήκης, στον κεντρικό ρόλο που οφείλει να έχει και στην ευθυγράμμισή της με την ψηφιακή εποχή. Μια υποδειγματική Εθνική Βιβλιοθήκη μπορεί να λειτουργήσει ως συντονιστικός φορέας αν δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες δεν ενταχθούν κάτω από την ίδια ομπρέλα, ώστε να σταματήσει ο εμφύλιος μεταξύ τους και να έχουμε ορθολογιστικότερη οργάνωσή τους;

Και πώς αποκτάμε το βασικό: κουλτούρα βιβλιοθήκης; «Να υποχρεωθούν διά νόμου οι καλλικράτειοι δήμοι να δημιουργήσουν κεντρική βιβλιοθήκη με παραρτήματα και κινητές βιβλιοθήκες, όπου χρειάζονται,να δεσμεύουν ένα ποσοστό από τον προϋπολογισμό τους για την ανάπτυξη των βιβλιοθηκών και για δράσεις,και να ξεκινήσουν μια μεγάλη εκστρατεία προβολής τους, που θα εστιάζει στο ότι βιβλιοθήκες δεν σημαίνει μόνο βιβλία αλλά και διά βίου μάθηση και πυρήνες επιμόρφωσης» μας απάντησε ο κ. Μανώλης Γαρουφάλλου, καθηγητής Εφαρμογών στο Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης. Εχουμε ήδη το λαμπερό παράδειγμα της βραβευμένης Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης της Βέροιας. Με την υπόλοιπη Ελλάδα όμως τι γίνεται; 

1. Σχετικά με τις κινητοποιήσεις στη Βρετανιά μπορείτε να διαβάσετε την ανάρτηση "Εκδηλώσεις σε όλη την Αγγλία εναντίον του κλεισίματος 450 βιβλιοθηκών" στο ιστολόγιο 9th Junior High School

2. Μια παλιότερη συνοπτική αποτύπωση της διαδικυακής παρουσίας των δημοτικών και δημόσιων βιβλιοθηκών μπορείτε να δείτε εδώ. Θα επανέλθουμε σύντομα.

3. Βιβλιοθήκη στο ράφι. Άρθρο του κ. Κιούση Γ. στην Ελευθεροτυπία για τα προβλήματα που εντοπίζονται στη λειτουργία της Βιβλιοθήκης της Παντείου.