30 Ιουλίου 2009

Αναγνώσεις

Acta Diurna Ιστολόγιο Βιβλιοθήκης Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου

 
Βιβλιοθηκονομία και Πληροφόρηση

 
Υ.Γ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιστοσελίδα "Πολιτιστικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσα. Διαβάστε περισσότερα στην παρουσίαση του ιστοτόπου στην "Ανοικτή Πρόσβαση". Εμάς μας έκλεψε της καρδιά η ενότητα "παιχνίδια". Μια ενότητα που προσθέτει και το χαρακτήρα της ψυχαγωγίας σ αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα επιμορφωτική προσπάθεια.

29 Ιουλίου 2009

Βιβλιόφιλοι και "κυνηγοί" χειρογράφων στη Θεσσαλονίκη τον 18ο αιώνα

 
Μέσω του ψηφιακού αποθετηρίου Ήλιος μπορεί ο αναγνώστης να έχει πρόσβαση στο πλήρες κείμενο ανατύπου, άρθρου που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ο Ερανιστής (τ.24/2003), από τον κ. Γ. Κουτζακιώτη με τίτλο "Βιβλιόφιλοι και "κυνηγοί" χειρογράφων στη Θεσσαλονίκη τον 18ο αιώνα: Ο κόσμος του βιβλίου μέσα από τις επιστολές ενός Ιησουίτη"  

Παραθέτουμε ενδεικτικά αποσπάσματα από τον πρόλογο του άρθρου Έχει ήδη συμπληρωθεί ένας αιώνας από τότε που ο H. Omont παρουσίασε την αλληλογραφία του Ιησουίτη Jean-Baptiste Souciet, δημοσιεύοντας μερικά αποσπάσματα της σχετικά με την αναζήτηση αρχαιοτήτων και χειρογράφων στη Θεσσαλονίκη και στη Σμύρνη.....

Η θεματική των επιστολών είναι αρκετά πλούσια, αλλά το βιβλίο, στη χειρόγραφη η έντυπη μορφή του, αποτελεί το κυρίαρχο ζήτημα. Ο Omont H. Θεώρησε το αρχειακό αυτό υλικό αποκλειστικά ως πηγή για τις γαλλικές αρχαιολογικές αποστολές στην Ανατολή, αντλώντας έτσι μόνο τις πληροφορίες για την αναζήτηση αρχαιοτήτων και χειρογράφων από τους τους Γάλλους.....

Μια ανάγνωση των γραμμάτων από διαφορετική οπτική, αν τα θεωρήσουμε όχι πια ως τεκμήρια του γαλλικού ενδιαφέροντος για χειρόγραφα στην Ανατολή αλλά ως πηγή για την παρουσία του βιβλίου στην "καθ ημάς" Ανατολή, στην προκειμένη περίπτωση στη Θεσσαλονίκη, σκιαγραφεί έναν ολόκληρο κόσμο..... το πλήρες κείμενο εδώ

27 Ιουλίου 2009

Διερεύνηση των δημόσιων μουσείων στην Ελλάδα ως ιδιότυπo αγαθό

 
Στόχος 

Η εργασία αυτή προσπαθεί να διερευνήσει μέσα από την θεωρία του Musgrave το δημόσιο και ιδιότυπο αγαθό κατά πόσο έχει εφαρμογή στην περίπτωση της παροχής υπηρεσιών (ειδικότερα των υπηρεσιών πληροφόρησης) στο κοινό των ελληνικών μουσείων. Μεθοδολογία Βασίστηκε στη περιγραφή της ελληνικής πραγματικότητας μέσα από το ισχύον νομοθετικό και οικονομικό πλαίσιο και πως αυτό έχει αντίκτυπο στη διοίκηση και οργάνωση των υπηρεσιών των δημόσιων μουσείων (έως το 2006).  

Αποτελέσματα 
Διαπιστώνεται μια κατάσταση αναμόχλευσης, αναδημιουργίας και αναπροσαρμογής δεοντολογιών στις νέες οικονομίες κλίμακος. Προσωρινός αποπροσανατολισμός και έντονες συζητήσεις για ένα μουσείο αρκετά διαφορετικό και πιο σύγχρονο από αυτό που γνωρίζαμε.  

Διαπίστωση 
Να μην ταυτιστούν τα πολιτιστικά δημόσια αγαθά με τα καταναλωτικά γιατί δεν το επιτρέπει ο δημόσιος χαρακτήρας τους. Εισαγωγή Με το πέρασμα των αιώνων το περιεχόμενου του ορισμού του μουσείου αποτέλεσε αντικείμενο συζητήσεων και αντιπαραθέσεων, γεγονός που καταδεικνύει τον δυναμισμό αλλά και τις αλλαγές της ταυτότητας και του περιεχομένου του θεσμού. Ωστόσο, ο ευρύτερα επικρατέστερος και κοινά αποδεκτός, ορισμός του μουσείου είναι αυτός που περιλαμβάνεται στο Καταστατικό του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων. Με τα συστήματα πιστοποίησης, κυρίως σε εθνικό επίπεδο, εισάγονται καινούργιοι ορισμοί για τα μουσεία και συγχρόνως αναδεικνύονται τα εργαλεία εγγύησης και βελτίωσης των ποιοτικών προδιαγραφών των μουσείων για την ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης του κοινού τους. 

Στην Ελλάδα η πιστοποίηση των μουσείων είναι σχετικά πρόσφατη και σηματοδοτείται με τον Ν. 3028/2002. «Για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς». Με στόχο την ποιοτική ανάπτυξη, την εκπλήρωση του κοινωνικού ρόλου και την ενίσχυση της προστασίας των συλλογών των μουσείων. Η διοικητική οργάνωση των μουσείων στη χώρα μας θα μπορούσαμε να πούμε ότι χαρακτηρίζεται από μεγάλη πολυμορφία, δεδομένου του κατακερματισμού και της ακόλουθης στεγανοποίησης από τα διάφορα κεντρικά όργανα διοίκησης, με αποτέλεσμα να αποτρέπουν το σχεδιασμό συνολικής στρατηγικής για την πολιτιστική κληρονομιά και άσκηση μιας σφαιρικής και δυναμικής μουσειακής πολιτικής από το Κράτος. Τα μέσα άντλησης των πόρων για την οικονομική διαχείριση των μουσείων από το Υπουργείο Πολιτισμού είναι κατά κύριο λόγο από τον Γενικό Προϋπολογισμό του Κράτους και συγκεκριμένα από τον Τακτικός Προϋπολογισμός και τον Προϋπολογισμό των Δημόσιων Επενδύσεων. Το τρίτο μέσο άντλησης πόρων είναι ο Ειδικός Λογαριασμός.  

το πλήρες κείμενο της εργασίας εδώ

21 Ιουλίου 2009

Διαγραφή βιβλίων από το Kindle της Amazon

 
Η εταιρεία Amazon αποφάσισε να διαγράψει τα βιβλία το "1984" και "Η Φάρμα των Ζώων" του G. Orwell από τα e-books "Kindle", χρηστών που έχουν πληρώσει τους τίτλους αυτούς και τους έχουν ήδη μέσα στο Kindle τους. Βέβαια η εταιρεία δεσμεύεται να αποζημιώσει οικονομικγια την διαγραφή τους χρήστες αυτούς.....όμως παρόλα αυτά η πράξη διαγραφής εγείρει πολά αλλά και πολλά ερωτήματα.... 

Παρακάτω ακολουθεί σχετικό post από το blog "Pestaola.gr". Ενδιαφέρον έχουν και τα σχετικά σχόλια των αναγνωστών του "Pestaola.gr". Συντασσόμαστε απόλυτα με τα ερωτήματα που θέτει ο συντάκτης της ανάρτησης αυτής και προβληματιζόμαστε έντονα για το την ελεύθερη διαχείριση των πληροφοριών στο μέλλον.

"Όσοι έχουν διαβάσει τα βιβλία καταλαβαίνουν, οι υπόλοιποι μπορούν να αρκεστούν στην ιδέα του Μεγάλου Αδερφού. Το Amazon φαίνεται να έχει το νομικό δικαίωμα να διαγράψει τα βιβλία αφού οι όροι χρήστης του Kindle επιτρέπουν κάτι τέτοιο, αν και κάποιοι το αμφισβητούν. Η αγορά και η χρήση του Kindle προϋποθέτει αποδοχή αυτών των όρων και κάπου εκεί τελειώνει το θέμα για τους δικηγόρους του Amazon. Η διαγραφή των δύο βιβλίων παρομοιάστηκε με παραβίαση της ιδιωτικότητας ενός σπιτιού, την αρπαγή του βιβλίο και την απόθεση χρημάτων στο τραπεζάκι του σαλονιού. 

Αν και η ηλεκτρονική μέθοδος δεν είναι το ίδιο δραματική, σίγουρα βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτό το σενάριο. Ενδιαφέρον όμως έχει το γεγονός ότι το Amazon διέγραψε τα δύο βιβλία γιατί ο εκδότης ζήτησε να μην υπάρχουν ηλεκτρονικά αντίγραφα των βιβλίων. Αν το Amazon υποκύπτει τόσο εύκολα στις ορέξεις εκδοτών και θεωρεί ότι η απομακρυσμένη διαγραφή αγορασμένων τίτλων που κάποιος πιθανότατα δεν έχει προλάβει να διαβάσει, είναι μια απλή διαδικασία, τότε τα πράγματα είναι πολύ άσχημα. 

Μιλάμε για το Amazon και όχι ένα τυχαίο startup που δεν έχει λεφτά για δικηγόρους και πρέπει να κάνει αυτό που του ζητάνε αλλιώς θα αντιμετωπίσει προβλήματα. Είναι το ίδιο Amazon, το μεγαλύτερο ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο του πλανήτη που ζητάει 70% από τις συνδρομές των εφημερίων για να αποκτήσουν μια θέση στο Kindle, αφού πρώτα έχει πιέσει εξευτελιστικά την τιμή της συνδρομής. Αν το Amazon βρέθηκε σε αυτή την θέση, ίσως βρεθεί και η Apple με την παρόμοιων δυνατοτήτων remote διαγραφή app. Νομίζω ότι και το Android έχει μια παρόμοια λειτουργία. 

Τίθεται θέμα ηθικής, οριοθέτησης της ελευθερίας, κατοχή της περιουσίας και φυσικά ποικίλων ορέξεων και συμφερόντων που πλέον έχουν την δυνατότητα να διαγράφουν περιεχόμενο αντί να κάνουν διάρρηξη σε σπίτι. Μπορεί το Amazon να έκανε αυτό που έκανε σήμερα, το θέμα είναι τι θα μπορεί και τι θα κάνει μετά από 5 χρόνια όταν περισσότερα Kindle και άλλες συσκευές θα είναι online.  

πηγή: Amazon 1984, διαγραφή βιβλίων από το Kindle Some E-Books Are More Equal Than Others Big Brother Amazon Remotely Deletes Purchased Copies of 1984 and Animal Farm From Thousands of Kindles

17 Ιουλίου 2009

ΕΚΕΒΙ: Βιβλιοθήκη Στρατή Τσίρκα

 
Στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) φιλοξενείται τμήμα της προσωπικής βιβλιοθήκης του συγγραφέα Στρατή Τσίρκα, μετά από παραχώρηση της συζύγου του συγγραφέα, Αντ. Χατζηανδρέα, το 1998. Πρόκειται για 3.000 τόμους ελληνικών και ξενόγλωσσων βιβλίων - περιοδικών. Η σπουδαιότητα της συγκεκριμένης συλλογής έγκειται στο γεγονός ότι περιλαμβάνει σπάνιες εκδόσεις του 19ου και του 20ού αιώνα, συχνά με χειρόγραφες σημειώσεις του ίδιου του Τσίρκα, καθώς και αφιερώσεις άλλων λογοτεχνών προς αυτόν. 

Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον τα μισά από αυτά τα βιβλία ήρθαν στην Ελλάδα από την Αίγυπτο λαθραία. Σύμφωνα με την μαρτυρία του κ. Π. Μαλουκάτου, συζύγου της αδελφής του Τσίρκα: «Ηταν το 1963, δύσκολα χρόνια για τους Ελληνες Αιγυπτιώτες και επιπλέον υπήρχε ένας νόμος που απαγόρευε την εισαγωγή ή εξαγωγή βιβλίων από ή προς την Αίγυπτο. Ο Τσίρκας αποφάσισε να εγκατασταθεί στην Αθήνα, αλλά δεν μπορούσε να γυρίσει στην Αλεξάνδρεια για να πάρει τα πράγματά του, έτσι, το δύσκολο εγχείρημα ανέλαβε η σύζυγός του Αντιγόνη, που κατάφερε να στείλει τα βιβλία, "λαδώνοντας" κρατικούς υπαλλήλους και τελωνειακούς». 

Τα συγκεκριμένα βιβλία είχαν υποστεί φθορές από την υγρασία του χώρου όπου φυλάσσονταν, στη Βίλα Μπότση, χώρο στέγασης και του ΕΚΕΒΙ την περίοδο της δωρεάς. Τώρα πλέον έχουν αποκατασταθεί και τοποθετήθηκαν σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο ΕΚΕΒΙ και βρίσκονται στη διάθεση των ερευνητών και των μελετητών. Πολλά από αυτά είναι σημαδεμένα με την προσωπική του σφραγίδα - Ex Libris με το όνομά του και μια γκραβούρα που απεικονίζει τον φτερωτό Πήγασο, μαρτυρούν την αγάπη και το ενδιαφέρον του συγγραφέα για την ελληνική και την παγκόσμια λογοτεχνία, ενώ πολλά είναι τα βιβλία που αναφέρονται στην Αίγυπτο, στον ελληνισμό της Αιγύπτου αλλά και στον Αλεξανδρινό ποιητή Κωνσταντίνο Καβάφη.

Τέλος αξίζει να σημειώσουμε ότι στα πλαίσια του μεταπτυχιακού σεμιναρίου με θέμα «Βιβλιοθήκες και Αναγνώσεις», κατά το ακαδηµαϊκός έτος 2003-2004, συντάχθηκαν έξι προσεγγίσεις για τη Βιβλιοθήκη Στρατή Τσίρκα

Το σχετικό υλικό φιλοξενείται στον κόμβο του ΕΚΕΒΙ με στόχο να αποτελέσει πολύτιμο βοήθημα για μελετητές και ερευνητές του έργου του συγγραφέα. το πλήρες κείμενο εδώ

πηγές: Η Βιβλιοθήκη Στρατή Τσίρκα στο ΕΚΕΒΙ Βιβλιοθήκη «Στρατή Τσίρκα»: Ριζοσπάστης, 24-12-04 Ιδιόχειρες αφιερώσεις σε έντυπα της Βιβλιοθήκης Τσίρκα: "e-poema"

13 Ιουλίου 2009

e-books word

 
Μετά τη δυναμική είσοδο της Αmazon στον χώρο των eΒooks, με το λανσάρισμα του Κindle, αλλά και δεκάδων χιλιάδων βιβλίων σε ηλεκτρονική μορφή, το ενδιαφέρον του κοινού έχει ανάψει για τα καλά. Άλλωστε, εκτός από το Κindle υπάρχουν στην αγορά και αρκετοί ακόμα αναγνώστες ηλεκτρονικών βιβλίων, ενώ αντίστοιχες δυνατότητες προσφέρουν τα έξυπνα κινητά και οι υπολογιστές παλάμης. Με τις διακοπές να πλησιάζουν και το αναγνωστικό κοινό να βρίσκεται σε αναζήτηση των βιβλίων που θα διαβάσει το καλοκαίρι, τα eΒooks είναι πλέον μια καλή εναλλακτική επιλογή έναντι των παλιών καλών χάρτινων εκδόσεων. 

Σκεφθείτε ότι δεν χρειάζεται πλέον κανείς να φορτώνει τα μπαγκάζια των διακοπών του με βιβλία και περιοδικά, καθώς αρκεί ένα eΒook reader στο οποίο θα έχει φορτώσει μια ολόκληρη βιβλιοθήκη. Συσκευές και φορμάτ Για να διαβάσει κανείς ένα βιβλίο σε ψηφιακή μορφή θα χρειαστεί έναν ψηφιακό αναγνώστη, συσκευή εξειδικευμένη σε αυτήν τη χρήση. Ωστόσο, ψηφιακά βιβλία μπορεί κανείς να διαβάσει και σε έναν μικρό φορητό υπολογιστή, σε έναν υπολογιστή παλάμης ή ακόμα και σε ένα έξυπνο κινητό ή σε ένα ΜΡ3 player. Ωστόσο, το μικρό σχετικά μέγεθος της οθόνης των τελευταίων αποτελεί σίγουρα ανασταλτικό παράγοντα.

Τα περισσότερα ψηφιακά βιβλία, ειδικά όσα είναι δωρεάν, κυκλοφορούν σε απλό αρχείο κείμενου (txt) ή σε pdf, φορμάτ τα οποία διαβάζονται σχεδόν από όλες τις συσκευές. Υπάρχουν όμως και βιβλία τα οποία κυκλοφορούν ως σελίδες ΗΤΜL, ενώ αρκετά διαδεδομένο είναι και το CΗΜ. Από την άλλη, υπάρχουν και είδη αρχείων εξειδικευμένα μόνο σε βιβλία (τα οποία προτιμώνται για την ψηφιακή προστασία και διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων- DRΜ), όπως είναι τα epub και mobipocket. 

Ταυτόχρονα, βλέπουμε ότι η κάθε εταιρεία που κινείται δυναμικά στον χώρο προτείνει και το δικό της φορμάτ, όπως λ.χ. η Αmazon η οποία για τη συσκευή Κindle προτείνει το ΑΖW ή η Μicrosoft με το LΙΤ, το οποίο εξασφαλίζει αυξημένη DRΜ προστασία. Στις περιπτώσεις αυτές θα χρειαστεί κανείς να κατεβάσει στον υπολογιστή ή το κινητό του και την αντίστοιχη εφαρμογή για να μπορεί να διαβάσει το βιβλίο. Αγοράζοντας e-βιβλία Εκτός από τα μεγάλα διαδικτυακά βιβλιοπωλεία στα οποία μπορεί κανείς να αγοράσει και να κατεβάσει στον υπολογιστή του ηλεκτρονικά βιβλία, όπως λ.χ. το Αmazon, το Βarnes and Νobles κ.ά. υπάρχουν και αρκετά sites με δωρεάν βιβλία, κυρίως στα αγγλικά (και με περιορισμένες επιλογές σε άλλες γλώσσες). Για παράδειγμα, το Ρroject Gutenberg προσφέρει 28.000 τίτλους δωρεάν, ενώ σε συνεργαζόμενα sites υπάρχουν συνολικά πάνω από 100.000 βιβλία. Ωστόσο, πρόκειται ως επί το πλείστον για βιβλία τα οποία πρωτοκυκλοφόρησαν μέχρι τη δεκαετία του 1920 και για αυτό δεν έχουν πνευματικά δικαιώματα.

Παρόμοιες προσπάθειες με εξειδικευμένο περιεχόμενο είναι το iΒiblio το οποίο αποτελεί πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας, αλλά και η ψηφιακή βιβλιοθήκη Ρerseus η οποία συντηρείται από το Πανεπιστήμιο Τάφτς στις ΗΠΑ και καλύπτει το μεγαλύτερο κομμάτι της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Παρόμοια κίνηση έχει γίνει και από το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, το οποίο προσφέρει περίπου 2.100 βιβλία στη σελίδα Εtext Center, ανάμεσά τους κλασική βρετανική και αμερικανική λογοτεχνία, κείμενα του Σαίξπηρ κ.ά. Αντίθετα, συνδρομητική είναι η υπηρεσία της Safari Βooks Οnline με έδρα στις ΗΠΑ. πηγή: Εφημερίδα "Τα Νέα", 02-06-2009: Τα eBooks είναι εδώ

8 Ιουλίου 2009

Ιστορία των σελιδοδεικτών

Η ιστορία των σελιδοδεικτών θα μπορούσε να είναι μέρος της ιστορίας των βιβλίων και της τυπογραφίας, καθώς είναι στενά συνδεδεμένη με την ανάπτυξη του ίδιου του βιβλίου. Οι πρώτοι σελιδοδείκτες χρησιμοποιήθηκαν πριν την ανακάλυψη της τυπογραφίας, από τους αντιγραφείς βιβλίων (παπύρων, περγαμηνών. Εικάζεται ότι πρωτοχρησιμοποιήθηκαν στην αρχαία Αίγυπτο, για την διευκόλυνση της αντιγραφής και της ανάγνωσης των παπύρων. Οι πιο παλιοί σελιδοδείκτες βρέθηκαν σε μεσαιωνικές μοναστηριακές βιβλιοθήκες και ήταν από περγαμηνή. 

Μεταξύ του 13ου και του 15ου αιώνα, συναντάμε σελιδοδείκτες μοναστηριακής προέλευσης, οι οποίοι βρίσκονται σε τυπωμένα βιβλία (incunabula). Οι σελιδοδείκτες αυτοί δημιουργούνταν από περισσεύματα υλικών που χρησιμοποιούσαν για να καλύψουν τα βιβλία, συνήθως υπολείμματα περγαμηνής ή δέρματος. Οι πρώτοι αυτοί σελιδοδείκτες είχαν ποικίλα σχήματα, αλλά κυρίως τους συναντάμε ως μια απλή πτυχή ή ως ένα τριγωνικό κλιπ. Στο χειρόγραφο Historia Scholastica, έργο του Peter Comester, το οποίο ανήκει στην συλλογή της Βρετανικής Βιβλιοθήκης φέρει ένα πρωτότυπο και σπάνιο σελιδοδείκτη από περγαμηνή, ο οποίος σύμφωνα με την περιγραφή της Βρετανικής Βιβλιοθήκης «The vellum tab at the fore-edge, made by making a vertical cut at the edge of the leaf, and folding it through a short vertical slit in the outer margin, was a simple yet effective means of making a bookmarker»  

Στο Βασιλικό Μουσείο Μπρουνέι υπάρχει ένας γυάλινος σελιδοδείκτης του 16ο αιώνα, ο οποίος κατασκευάστηκε στην Ινδία και έχει οπές σε γεωμετρικό ρυθμό. Το 1584 η βασίλισσα Ελισάβετ απέκτησε ένα μεταξωτό σελιδοδείκτη με κρόσσια, μέσα στην πρώτη έκδοση της Βίβλου, δημιουργίας του Christopher Barker, ο οποίος είχε αποκτήσει το αποκλειστικό δικαίωμα εκτύπωσης της Βίβλου. Επιπλέον υπήρξε υφασματέμπορος, εξ ου και η χρήση μεταξιού για τη δημιουργία του σελιδοδείκτη. Η British and Foreign Bible Society δημιουργούσε δικούς της σελιδοδείκτες πλεκτούς με κρόσσια, από μετάξι, ασημένιους κόμπους, τους οποίους φαίνεται να χρησιμοποιούν στην ανάγνωση της Βίβλου, κατά το 1632. Είναι η εποχή που οι σελιδοδείκτες είναι χειροποίητοι: ασημένιοι, δερμάτινοι, μεταξωτοί κ.α.  

Ένας ευρύτερα διαδεδομένος τύπος σελιδοδείκτη, κατά τον 18ο και 19ο είναι η στενή μεταξωτή κορδέλα, η οποία ήταν στερεωμένη στην πάνω πλευρά της ράχη του βιβλίου. Σε κάποιες περιπτώσεις το μήκος της ξεπερνούσε αυτό του βιβλίου και κρέμονταν κάτω από το κατώτερο άκρο της σελίδας. Οι συγκεκριμένοι σελιδοδείκτες εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα, κυρίως σε σκληρόδετα και πληροφοριακά βιβλία. Οι πρώτοι ουδέτεροι και ανεξάρτητοι σελιδοδείκτες εμφανίσθηκαν γύρω στο 1850. Μια από τις πρώτες αναφορές σε αυτούς τους σελιδοδείκτες βρίσκεται στο Mary Russell Mitford's Recollections of a Literary Life (1852): "I had no marker (bookmark) and the richly bound volume closed as if instinctively"  

Κατά την βικτοριανή περίοδο έχουμε τη δημιουργία χειροποίητων κεντημένων σελιδοδεικτών, που προορίζονταν για την ανάγνωσης της βίβλου ή άλλων βιβλίων προσευχής και αποτελούσαν συνηθισμένο δώρο. της εποχής σε οικία και αγαπημένα πρόσωπα. «These home-made bookmarks were often produced from pieces of ribbon embroidered by hand or - more usually - to which an embroidered perforated card or small water-colour drawing was stitched». Γύρω στο 1860 κατασκευάστηκε και η πρώτη μηχανή ύφανσης σελιδοδεικτών, στο βιομηχανικό κέντρο της Αγγλίας, στο Coventry. Πρώτοι παραγωγοί υπήρξαν οι J.&J. Cash και Thomas Stevens. Εκείνη της εποχή οι σελιδοδείκτες είναι δαντελένιοι, υφαντοί, πλεκτοί, κεντητοί κ.α.  

Από το 1880 η παραγωγή υφαντών σελιδοδεικτών ήταν πτωτική, καθώς κερδίζουν έδαφος οι έντυποι σελιδοδείκτες. Η ανακάλυψη και η εδραίωση της τυπογραφίας αύξησε των αριθμό των βιβλίων, των αναγνωστών και κατ επέκταση άλλαξε σιγά σιγά και τη μορφή των σελιδοδεικτών. Στα τέλη του 19ου αι. αυξάνονται οι εκδοτικοί οίκοι, τα βιβλιοπωλεία και οι σελιδοδείκτες καλούνται να παίξουν το ρόλο του διαφημιστή,. Το ξάκρισμα που περίσσευε από την εκτύπωση του βιβλίου ήταν εύκολο να φιλοξενήσει τον τίτλο, το όνομα του συγγραφέα ή τη διεύθυνση του εκδοτικού οίκου.

Στην Ελλάδα το τυποτεχνικό αυτό παιχνίδι πιθανολογείται ότι ήρθε μαζί με τον Βαυαρό βιβλιοπώλη Μπαρτ, στα τέλη του 19ου αι. Δεν έχει διασωθεί όμως κάποιος. Από κει και πέρα ο πρώτο σελιδοδείκτης Έλληνα εκδότη και βιβλιοπώλη ανήκει στον Ελευθερουδάκη και χρονολογείται γύρω στο 1910. Ακολουθούν σποραδικές εκδόσεις σελιδοδεικτών από εκδοτικούς οίκους στα χρόνια του μεσοπολέμου. Τα δεδομένα στο χώρο των σελιδοδεικτών, εντός των ελληνικών συνόρων αλλάζουν ριζικά με τη μεταπολίτευση και τον «οργασμό» εκδοτικών οίκων, βιβλιοπωλείων και όχι μόνο. Οι σελιδοδείκτες πια αποτυπώνουν και αναδεικνύουν τις κοινωνικές, καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δράσεις του σύγχρονου ανθρώπου, ως ευαίσθητος και ακριβής δέκτης, ενώ παράλληλα λειτουργούν και ως πομποί αναμετάδοσης αυτής της δραστηριότητας, χωρίς γεωγραφικούς φραγμούς.


πηγές: Σειλιδοδεικτούμενα της Ο. Σελλα από τις εκδόσεις Μελάνι History of Bookmarks από την ιστοσελίδα Mirage


.

6 Ιουλίου 2009

The Speed of Light Reading



The Speed of Light Reading A New Introduction to Print is Dead By Jeff Gomez

1. I was a teenager when I first discovered the word solipsism. The instant I learned of its meaning I loved the word for its poetic simplicity, silky alliteration, and the fact that a collection of just a few letters could encompass such a big idea. Ever since then, while hopefully never suffering from solipsism (if anything, I usually experience the opposite), I’ve thought of the word from time to time. It also occasionally surfaces in print or conversation, or else a character in a movie will say it. But while we can all hope to eradicate solipsism—so that no one person thinks that they’re the center of the universe—that doesn’t settle the question of the universe itself. After all, what kind of universe has none of us at its center?  

2. It’s been over a year since Print is Dead was first published in paper and electronic formats, and it’s been more three years since I first wrote the original essay that led to the writing of the full-length book. A lot has happened in that time. Since I wrote the essay, Sony has introduced the first (and then second) version of its eBook reader. In December 2008, Sony reported they’d sold over 300,000 eReader devices, and work continues on yet another version (this time incorporating wireless connectivity). Apple has similarly introduced the iPhone, touted by many in the press as the “God device.” Its sales are already well into the millions and, as of April 2009, more than a billion applications have been download to iPhones around the world. In fact, they’re now so ubiquitous on the streets and on busses and commuter trains that, whenever someone’s cell phone rings, the chances are pretty good that they’re going to pull out an iPhone. In addition to this, Apple has introduced a half-dozen new iPod models (all of them smaller, cheaper, and with larger memories than their predecessors), not to mention Apple has begun selling TV shows, movies, and audiobooks from iTunes. Electronic books—for reading on an iPhone—also appear in iTunes, but so far only clumsily, as stand-alone apps in the app store. Rather than being seen truly as content, books are sold alongside gimmicky fare like video games Even in just the last year or so there have been immense changes. Amazon’s Kindle has appeared (with a sleeker 2.0 version already available, as well as a deluxe model with a larger screen), and Google has settled its lawsuit with authors. Meanwhile, more and more people are engaged in the delivery and consumption of electronic content and online participation, getting their news and entertainment from blogs or websites. Recent studies have shown that people spend more time on Facebook than with email, and Twitter is so popular that Ashton Kutcher has more people “following” him than CNN does. Think about that: he’s one person; they’re a news network. In a lot of ways, it’s a pretty amazing time. However, while digital media continues to proliferate, physical formats are becoming more and more rare. As newspaper circulations continue to shrink, along with advertising income, many American papers are going out of business (to list them all would be too depressing). In addition, a number of magazines—from Domino to Portfolio—have also ceased publication. In the music world, Atlantic Records announced that in November 2008—for the first time—digital sales exceeded physical sales. Everywhere you look, people are creating and consuming electronic content. And, to add insult to injury, the publishing industry experienced a major contraction when the financial system and stock markets collapsed in late 2008. 

Many prominent New York publishers had layoffs, closed divisions, fired entire departments, and shuttered imprints. And yet, despite all of this activity, and all of the good and bad news, the universe of publishing—the way that it does business—has not changed all that much in the past year or so. Big books and authors—the James Pattersons and Stephen Kings of the world—continue to rake in big bucks and keep their numerous fans happy. Celebrity authors are still given huge advances (even in these tough financial times), the bestseller lists are filled with the usual suspects, and Twilight has become—more or less—the new Harry Potter. At the same time, publishers in both America and Europe have continued to expand their various digital efforts, digitizing their backlists and embracing new software and reading devices (including the iPhone). But most of this digital activity is happening at the edges of the larger publishing galaxy; eBooks are still only a miniscule profit center, a tiny star against a backdrop of big names and paper formats. But if publishing is indeed a universe, what kind of universe is it? ............................... το πλήρες κείμενο εδώ