Το ψηφιακό πολιτιστικό απόθεμα στον παγκόσμιο ιστό: Διαδικτυακοί χάρτες για την ελληνική αρχαιολογική κληρονομιά

Μεταπτυχιακή Εργασία της κα Καραντώνη Μαρία

στα πλαίσια του

μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών 

"Τεχνικές και Μέθοδοι στην Ανάλυση, Σχεδιασμό και Διαχείριση του Χώρου"

 του Τμήματος Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών 

του ΑΠΘ

Οι ψηφιακές τεχνολογίες χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της αρχαιολογίας εδώ και μερικές δεκαετίες διεθνώς και η κοινότητα των αρχαιολόγων έχει πλέον συνειδητοποιήσει την χρησιμότητά τους και έχει προχωρήσει στην αξιοποίησή τους, σταδιακά και στη χώρα μας. Τα παραδείγματα χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών από την ελληνική αρχαιολογική κοινότητα αυξάνονται διαρκώς και απευθύνονται τόσο στους ειδικούς (δηλ. τους αρχαιολόγους) για τη διαχείριση των ανασκαφικών ευρημάτων, όσο και στο ευρύ κοινό για την προβολή των αγαθών της αρχαιολογικής και ιστορικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ταυτόχρονα, η εξέλιξη στις ίδιες τις ψηφιακές τεχνολογίες έχει σαν αποτέλεσμα την προσφορά όλο και ευρύτερων δυνατοτήτων για την διαχείριση, προβολή και αξιοποίηση του αρχαιολογικού πλούτου -χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το διαδίκτυο, που αποτελεί συνδυασμό εξελιγμένου τεχνολογικά αλλά και δημοφιλούς σύγχρονου μέσου. Στο πνεύμα αυτό, δύο βασικοί στόχοι του ΥΠΠΟΤ είναι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών αλλά και ειδικότερα η ενθάρρυνση ανάπτυξης πολιτιστικών διαδικτυακών ιστοχώρων, στους οποίους θα έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης οι πολίτες για πληροφόρηση, εκπαίδευση, μετάδοση της γνώσης και παροχή ψηφιακών υπηρεσιών. Καθώς η αρχαιολογική πληροφορία είναι άμεσα συνυφασμένη με τον γεωγραφικό χώρο και συνακόλουθα με την χαρτογραφία, η δημιουργία διαδικτυακών χαρτών με αρχαιολογική θεματολογία αποτελεί ζητούμενο. Και με δεδομένη την εξοικείωση των πολιτών με το ψηφιακό περιβάλλον του Google Earth, το τελευταίο δημιουργεί ένα ενδιαφέρον υπόβαθρο χαρτογράφησης για το ευρύ κοινό, κρίνοντας και από την διεθνή πρακτική. Η σχετική τεχνολογία προσφέρει πολλαπλές δυνατότητες που μπορούν να αξιοποιηθούν χαρτογραφικά, προσθέτοντας νέα πεδία στην εφαρμοσμένη χαρτογραφική έρευνα. Στην εργασία επιχειρείται η δημιουργία θεματικών αρχαιολογικών χαρτών στο Google Earth με τη χρήση αρχείων KML και τεχνολογίας API. Το API (Application Programming Interface) είναι μια τεχνολογία, η οποία όταν συνοδεύει ένα λειτουργικό σύστημα, μια βιβλιοθήκη προγραμμάτων ή μια υπηρεσία επιτρέπει τη διαχείριση από αυτά αιτημάτων που υποβάλλουν άλλα προγράμματα ή εφαρμογές. Η Google, μέσω του Google Earth API, επιτρέπει σε άλλες εφαρμογές στον παγκόσμιο ιστό να ανακτούν και να ενσωματώνουν το χαρτογραφικό περιεχόμενο που φιλοξενεί η βάση της. Το Google Earth API είναι σήμερα μια δωρεάν υπηρεσία και επιτρέπει την ενσωμάτωση και διαχείριση της βάσης του Google Earth σε σελίδες HTML με χρήση Javascripts. Η τεχνολογία αυτή οδηγεί στην υλοποίηση και ανάπτυξη των χαρτογραφικών mashups, που ενσωματώνουν χαρτογραφικό περιεχόμενο από απομακρυσμένες πηγές για τη δημιουργία μιας πιο ολοκληρωμένης υπηρεσίας. Έτσι, μπορεί να δημιουργηθεί ένας ολοκληρωμένος εξυπηρετητής χαρτών. Ειδικότερα, με χρήση της KML σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι εφικτή η δημιουργία θεματικών χαρτών που συνδυάζονται με την υπάρχουσα χαρτογραφική βάση της Google και μπορούν να περιλαμβάνουν σύνθετα θεματικά σύμβολα και γραφικά. Η εφαρμογή εδώ βασίζεται σε επεξεργασμένα αρχαιολογικά δεδομένα σωστικών ανασκαφών, τα οποία έχουν οργανωθεί σε βάσεις δεδομένων σύμφωνα με τις ανάγκες των αρχαιολογικών υπηρεσιών και με βάση τα πρότυπα που ακολουθούνται από τους αρχαιολόγους για την πλήρη περιγραφή των αρχαιολογικών ευρημάτων αλλά και για να απεικονιστούν αυτά σε πολλαπλά επίπεδα λεπτομέρειας: από αυτό της μεμονωμένης ανασκαφής οικοπέδου μέχρι το σύνολο της περιοχής μελέτης, έκτασης δεκάδων τετρ. χιλιομέτρων. 

το πλήρες κείμενο εδώ 

How books can open your mind

The Librarian's Comic Strip of the Month

 

From Incidental Comics. Originally published on 2011-02-03

Μελέτη για τις στρατηγικές διατήρησης της βιωσιμότητας υποδομών ανοικτής πρόσβασης

 

πηγή: openaccess.gr

Η Knowledge Exchange κυκλοφόρησε τη μελέτη με τίτλο “The Collective Provision of Open Access Resources”. Η μελέτη, που χρηματοδοτήθηκε από τον οργανισμό SPARC, εκδίδεται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας “Sustainability of Open Access Resources”. Ζητούμενο την οικονομική βιωσιμότητα των υπηρεσιών των υποδομών που υποστηρίζουν την ανάπτυξη και διάθεση των αποτελεσμάτων της επιστημονικής έρευνας με ανοικτή πρόσβαση, η μελέτη εξετάζει διεξοδικά τα καίρια οργανωτικά ζητήματα που αφορούν τον πρακτικό σχεδιασμό των υπηρεσιών και περιγράφει τις θεμελιώδεις αρχές για την εφαρμογή βιώσιμων μοντέλων. 

Στόχος της μελέτης είναι να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο οδηγό για τους χρηματοδότες και σχεδιαστές έργων, ώστε να είναι σε θέση να αναπτύξουν και να συντονίσουν συλλογικά μοντέλα χρηματοδότησης, ικανά να υποστηρίξουν την ανοικτή πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υποδομές.

Η παροχή υπηρεσιών χωρίς κόστος, μέσω ηλεκτρονικών υποδομών ανοικτής πρόσβασης, δημιουργεί σήμερα προκλήσεις που διαφέρουν από αυτές που έχουν να αντιμετωπίσουν υποδομές που βασίζονται στο μοντέλο της αγοράς. Η μελέτη λοιπόν εντοπίζει δύο κεντρικά στοιχεία στο σχεδιασμό μίας αποτελεσματικής υποδομής που παρέχεται χωρίς κόστος. Το πρώτο αφορά τη δημιουργία ζήτησης για την υπηρεσία μέσω της κινητοποίησης των οργανισμών που θα συμμετέχουν μελλοντικά στην υποδομή και το δεύτερο αφορά τον τρόπο προσέγγισης των οργανισμών αυτών, ώστε να συμβάλλουν εθελοντικά στην παροχή της υπηρεσίας.
Έτσι, διενεργώντας μία επισκόπηση στα βασικά χαρακτηριστικά που διέπουν ένα βιώσιμο μοντέλο υποδομών ανοικτής πρόσβασης και εξερευνώντας διαφορετικές προσεγγίσεις για το συντονισμό συλλογικής χρηματοδότησης σε πρακτικό επίπεδο,  η μελέτη παρέχει ένα σκελετό ικανό να οδηγήσει σε επιτυχία τις ανεξάρτητες πρωτοβουλίες που επιχειρούν να αναπτύξουν βιώσιμες υποδομές-υπηρεσίες ανοικτής πρόσβασης. 

Στην σειρά Sustainability of Open Access Resources εντάσσονται και μελέτες Scoping the challenge and consulting the stakeholders 1 & 2

Άλλα reports της Knowledge Exchange




  

Καγκουρώ: Να σώσουμε τις βιβλιοθήκες γιατί τις αγαπάμε και γιατί τις χρειαζόμαστε!

κείμενο της Κ. Τοράκη στο ιστολόγιο της

απλά προσυπογράφουμε και αναδημοσιεύουμε 

Συμβολικά, μα όχι μόνο, επέλεξε τις βιβλιοθήκες η Κυβέρνηση για να ξεκινήσει την εφαρμογή της πολιτικής  που της υπαγορεύει η τρόικα, της πολιτικής που δεν υπολογίζει, που απαξιώνει, που αγνοεί ανθρώπους, θεσμούς, αξίες, στο όνομα του "όλοι φταίτε", "άχρηστοι", "διεφθαρμένοι", "θα σας δείξω εγώ", "κακό κράτος", "δημόσιο=κακό". Κι έτσι άφησε να διαρρεύσει στην αρχή (ώστε να προετοιμάζει το έδαφος) και δημοσιοποίησε στη συνέχεια τη λίστα με 17 οργανισμούς (κάποιους απίθανους, αλήθεια ποιοί ... τους έφτιαξαν;) ανάμεσά τους όμως και το ΕΚΕΒΙ (είπαμε, η διάλυσή του έργο ζωής για τον κ. Τζαβάρα) και 46 βιβλιοθήκες οι οποίες, λέει, συγχωνεύονται. Τι εννοεί εδώ ο αρμόδιος Διοικητικής Μεταρρύθμισης (που θα ... παραιτούνταν αν επέμενε η όποια τρόικα να γίνουν απολύσεις στο δημόσιο), συγχωνεύονται μεταξύ τους (δηλαδή η Κέρκυρας με την Ανδρίτσαινας και με της Χίου;) ή πώς τέλος πάντων; Μου θυμίζει τη λύση που πήγαν να εφαρμόσουν σε κάποια ΤΕΙ προ μηνών, η πάνσοφη Αθηνά βάζει παντού το χέρι της λοιπόν!

Εδώ δεν θα σταθώ άλλο στο ίδιο το πρόβλημα τώρα (χωρίς σε καμία περίπτωση να το υποτιμώ βέβαια), αν τελικά η Βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας σωθεί ή όχι όπως διαβεβαίωσε ο κ. Τζαβάρας, αν και πόσο χρήσιμες είναι οι δημόσιες βιβλιοθήκες, αν και τι έργο προσφέρουν ή έχουν μέχρι τώρα προσφέρει κτλ κτλ. Ευτυχώς, έχουν αρχίσει ν΄ακούγονται φωνές, και για την Ανδρίτσαινα και για την Κοραή της Χίου και για την Κέρκυρας και για τη Λιβαδειάς και για τη Ναυπάκτου και για τη Λαμίας και για τη Μυτιλήνης κ.ά. Και είναι παρήγορο αυτό.

Έχω όμως ένα προβληματισμό γενικότερο. Στ' αλήθεια τις αγαπάμε τις βιβλιοθήκες; Στ' αλήθεια, νιώθουμε να τις χρειαζόμαστε τις δημόσιες (και τις δημοτικές) βιβλιοθήκες; Εμείς οι πολίτες, οι κάτοικοι της πόλης, της γειτονιάς που έχει βιβλιοθήκη, ξέρουμε τι κάνει αυτή η βιβλιοθήκη; Την έχουμε ποτέ επισκεφθεί; Έχουμε νιώσει ντην ανάγκη να το κάνουμε; Αλλά κι έχουμε βρει μπροστά μας κάποια ανακοίνωση, κάποια αφίσα της βιβλιοθήκης;

Κι αν είμαστε γονείς, έχουμε πάει τα παιδιά μας στη βιβλιοθήκη της γειτονιάς; 

Κι αν είμαστε δάσκαλοι, έχουμε πάει τους μαθητές μας στη βιβλιοθήκη της γειτονιάς;

Μα κι αν είμαστε γονείς, μας έχουν δει τα παιδιά μας να διαβάζουμε; Κι έχουμε διαβάσει παραμύθια στα παιδιά μας σήμερα για να διαβάσουν μόνα τους αύριο;

Κι αν είμαστε δάσκαλοι, έχουμε συστήσει στους μαθητές μας βιβλία για διάβασμα κι έχουμε παρακολουθήσει την πορεία της ανάγνωσης και τους έχουμε ζητήσει να γράψουν έκθεση κι έχουμε συζητήσει για βιβλία και τα έχουμε βάλει να ψάξουν σε βιβλιοθήκες (και στη βιβλιοθήκη του σχολείου, όχι στο Ιντερνετ) για ένα θέμα;

Κι αν είμαστε βιβλιοθηκονόμοι, διαφημίζουμε τη βιβλιοθήκη μας; Έχουμε αναγνωστική πολιτική (επί της ουσίας, όχι ... πανηγυριώτικη); Δημιουργούμε λέσχες ανάγνωσης με σχέδιο, προγραμματισμό, ποιότητα; Μελετάμε την κοινότητά μας και ανάλογα λειτουργούμε;

Δεν έβαλα τα ερωτήματα για ... εξυπνάδα, ούτε γιατί έχω αρνητική απάντηση. Αντίθετα, επειδή ξέρω (ή πιστεύω έστω) ότι στα παραπάνω ερωτήματα υπάρχουν σε μεγάλο ποσοστό θετικές απαντήσεις, αυτό που χρειάζεται είναι μια εγρήγορση, μια κινητοποίηση και μια διεκδίκηση, προς την πολιτεία, προς τους συλλογικούς /θεσμικούς φορείς που δεν καταλαβαίνουν και προς όσους από τις παραπάνω κατηγορίες δεν αντιστοιχεί το θετικό πρόσημο της απάντησης. 

Η διεκδίκηση είναι να σώσουμε τις βιβλιοθήκες μας γιατί τις αγαπάμε και γιατί τις χρειαζόμαστε.

Έτσι, ξεκινώντας από την παρότρυνση της δυναμικής Κατερίνας Κεράστα με το θαυμάσιο λογότυπο "Αγαπώ τη βιβλιοθήκη μου", προτείνω να πάμε ακόμη παραπέρα. Γιατί, ακόμη και αν δεν... "συγχωνευθεί" τελικά η Βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας ή της Κέρκυρας ή της Χίου, το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει. Και για εκείνους που σκέφθηκαν την όποια λύση μόνο με οικονομίστικα ή δεν ξέρω τι άλλα κριτήρια, αλλά και για εμάς που δεν απαντάμε ναι στα παραπάνω ερωτήματα.

Και αντί να προτείνω εδώ, τώρα και μόνη μου τρόπους ενεργοποίησης, σκέφτηκα να παραθέσω μερικές περιπτώσεις αντίστοιχων δράσεων σε άλλες χώρες. Ας τις περιδιαβούμε κι ας πάρουμε ιδέες, δεν είναι κακό.

Στη Μεγάλη Βρετανία οι περικοπές στους προϋπολογισμούς των βιβλιοθηκών έχουν γίνει κανόνας. Ταυτόχρονα όμως, έχει αναπτυχθεί πλατύ κίνημα υποστήριξης των βιβλιοθηκών, όχι μόνο από τους ίδιους τους βιβλιοθηκονόμους, αλλά και από τους πολίτες που χρησιμοποιούν τις βιβλιοθήκες και νοιάζονται για την ύπαρξή τους.

Εδώ και δυο χρόνια υπάρχει η καμπάνια "Save our libraries" που πέραν του γενικού αιτήματος, εξειδικεύεται και σε κάθε βιβλιοθήκη χωριστά, δίνοντας τη δυνατότητα της ενεργοποίησης και της κινητοποίησης των κατοίκων κάθε περιοχής. Συχνές αναφορές βρίσκονται στην εφημερίδα Guardian. Για παράδειγμα, μια ενδιαφέρουσα αναδρομή στον ένα χρόνο της καμπάνιας αυτής δίνεται σε άρθρο της  του 2012.

Ενδιαφέρον έχει και η συλλογικότητα "Voices for the Library" η οποία δίνει βήμαγια προβλή ζητημάτων σχετικών με τις δημόσιες βιβλιοθήκες.

Εξίσου ενδιαφέρον παρουσιάζει η συλλογικότητα "The Library Campaign", η οποία έχει σκοπό την υποστήριξη των βιβλιοθηκών μέσω δράσεων από φίλους και ομάδες χρηστών.

Αντίστοιχες καμπάνιες υπάρχουν και σε άλλες χώρες, όπως η καμπάνια "Σώστε τις βιβλιοθήκες" στις ΗΠΑ και η καμπάνια για τις βιβλιοθήκες και τα αρχεία στον Καναδά.

Να σημειώσω επίσης ότι στο πλαίσιο του κινήματος Occupy στη Νέα Υόρκη και σε άλλες πόλεις δημιουργήθηκαν βιβλιοθήκες (The People's Library) με σκοπό και λειτουργία ανάλογα με τις "κανονικές" βιβλιοθήκες (τελικά οι λέξεις κανονικός και κανονικότητα πάει να μας στοιχειώσει...).

Πηγή της φωτογραφίας: http://socialistworker.org/2013/04/17/justice-for-the-peoples-library

Να σημειώσουμε μάλιστα ότι εθελοντές του κινήματος Occupy στο Λονδίνο το περασμένο φθινόπωρο πήραν την πρωτοβουλία να λειτουργήσουν τη δημοτική βιβλιοθήκη του Camden μαζί με κατοίκους της περιοχής, όταν ο δήμος την έκλεισε εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων. Αξίζει να δει κανείς φωτογραφίες από τη λειτουργία της στο διάστημα μέχρι την τελική επίλυση του προβλήματος.

Κάτοικοι του Camden μαζί με τους ακτιβιστές του Occupy London έσωσαν τη Βιβλιοθήκη του Friern Barnet (Πηγή)

*** Όσο για την Εθνική Βιβλιοθήκη, διάβασα το σημερινό άρθρο του Σταύρου Ζουμπουλάκη στην Καθημερινή κι εύχομαι πραγματικά να βρει την άκρη. Διαβάζοντας την αναφορά του στο Ροϊδη, θυμήθηκα τι είχα γράψει το Φεβρουάριο εδώ.

Σελιδοδεικτης του μήνα