άρθρο των Tom Wilkie and Sian Harris στο e-journal “research information”
Τα ηλεκτρονικά βιβλία αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη δημοτικότητα, ιδίως μεταξύ των ερευνητών, όμως υπάρχουν ακόμα πολλές προκλήσεις να αντιμετωπιστούν. Χαρακτηριστική είναι η φράση των αρθρογράφων: E-books are back and this time, they are here to stay.
Στο Online Information συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο τον Δεκέμβριο του 2007, διατυπώθηκε η άποψη ότι μετά από δυο δεκαετίες με μεγάλες και εσφαλμένες προσδοκίες, μπορεί να βρισκόμαστε σε σημείο ορόσημο για τα e-books. Παρόλα αυτά ο τρόπος χρήσης των e-books μπορεί να λειτουργήσει ως παράγοντας μετάλλαξης του επαγγέλματος των Βιβλιοθηκονόμων και των Επιστημών της Πληροφόρησης (στη γνωστή παραδοσιακή του μορφή), καθώς οι εκδότες μπορούν μετεξελιχθούν, να αντικαταστήσουν του Βιβλιοθηκονόμους και να λειτουργήσουν ως μεσάζοντες ανάμεσα σε αναγνώστες και περιεχόμενο.
Σύμφωνα με τον Jan Palmen, αντιπρόεδρο της εταιρείας Innodata Isogen, διαφαίνονταν ήδη από το 1999, ότι η αποδοχή των e-books ήταν προ των πυλών. Οι παρατηρητές είχαν προβλέψει ότι η αγορά για των e-books θα ανέρχονταν γύρω στα 25 δις δολάρια μέχρι το 2008. Όμως, στην πραγματικότητα, δήλωσε, ότι τα καθαρά έσοδα από τα e-books, κατά το 2007, δεν πρέπει να ξεπέρασαν 30 εκατομμύρια δολάρια. Όποια και αν είναι τα συνολικά στοιχεία, τα e-books φαίνεται να αποτελούν πλέον, ένα σημαντικό κομμάτι στο παζλ της ανάκτησης πληροφοριών, κυρίως για τους επιστήμονες – ερευνητές. «Υπήρξε πολύ καλή ανταπόκριση, κυρίως από τους ερευνητές,» σχολίασε Olaf Ernst, πρόεδρος του eProduct management and innovation of Springer, η οποία διαθέτει περισσότερα από 25.000 ηλεκτρονικά βιβλία, πολλά από τα οποία απευθύνονται στον ακαδημαϊκό χώρο.
Για τον ίδιο, ο λόγος της δημοτικότητας των e-books στον επιστημονικό κλάδο, σε σχέση με άλλους τύπους βιβλίων είναι απλός: «Οι ερευνητές ήδη πραγματοποιούν το μεγαλύτερο ποσοστό των εργασιών τους, μέσω του Διαδικτύου. Στην καταναλωτική αγορά, λοιπόν, θα πρέπει πραγματικά να τους πείσεις για έναν διαφορετικό τρόπο ανάγνωσης βιβλίων,» εξήγησε. Ο James Gray, ο πρόεδρος της Ingram Digital Group, η οποία έχει αναπτύξει την πλατφόρμα ηλεκτρονικών βιβλίων MyiLibrary, συμφωνεί. «Οι βιβλιοθήκες των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων φαίνεται να προτιμούν τα e-books. Είναι αρκετά εξοικειωμένες με το ψηφιακό περιεχόμενο», παρατήρεί. «Το STM (scientific, technical and medical) περιεχόμενο είναι πολύ μπροστά αυτή τη στιγμή, αλλά αρχίζουμε να βλέπουμε αυτές τις τάσεις μαζί με βιβλία των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών».
Η XML κερδίζει έδαφος 
Ωστόσο, παρά τον ενθουσιασμό των ερευνητών, υπάρχουν σχεδόν ανυπέρβλητα εμπόδια για την ευρύτερη αποδοχή των e-books. Το πρώτο εμπόδιο είναι η μορφή του αρχείου. Αρχικά, όσες μορφές (format) υπήρχαν για τα e-books, τόσοι «παίκτες» υπήρχαν στην αγορά. Ακόμη και σήμερα, οι εκδότες εξακολουθούν να αγωνίζονται για τις μορφές και τις συσκευές με τις οποίες θα είναι δυνατή η ανάγνωση ενός e-book και το «Ποια μορφή;" παραμένει ερώτημα δύσκολο να απαντηθεί, αν και η XML φαίνεται να αναδύεται ως η πιο δημοφιλή επιλογή. «Ωθούμε τους εκδότες να σκεφτούν πρώτα το XML workflow. Παρόλα αυτά, υπάρχει μια τεράστια κληρονομιά, αρχείων PDF καθώς και άλλων αρχείων» σχολίασε ο Gray.
Ο Wasinger Scott, διευθυντής επιχειρηματικής ανάπτυξης της OCLC, η οποία παρέχει ηλεκτρονικά βιβλία μέσω της πλατφόρμας NetLibrary, συμμερίζεται την άποψη αυτή: «Θα μπορούσαν να υπάρχουν επιχειρήματα για ορισμένες και από τις άλλες μορφές, αλλά νομίζω ότι το XML είναι η λύση, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα», δήλωσε. «Είμαστε πεπεισμένοι ότι η τεχνολογία που θα επικρατήσει θα είναι η XML. Είναι το βασικό στοιχείο για το ηλεκτρονικό περιεχόμενο», συμφώνησε ο εκπρόσωπος της Innodata. «Θα βελτιωθεί η πρόσβαση, καθώς θα είναι δυνατή η re-purposing του περιεχομένου». Αλλά η μορφή αρχείου δεν είναι το μόνο τεχνολογικό εμπόδιο.
Ο Palmen προειδοποίησε ότι η τεχνολογία δεν θα επηρεάσει μόνο τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται το περιεχόμενο και ότι η μετάβαση των e-books, είναι κάτι περισσότερο από μια απλή αλλαγή ενός παραδοσιακού μηχανισμού. Επεσήμανε, ότι «οι άνθρωποι εξακολουθούν να σκέφτονται τα e-books βιβλία, χωρίς το “e”». «Ακόμα και τώρα, ορισμένα έργα υπάρχουν σε ηλεκτρονική μορφή με pdf αρχεία, ενώ η ιδέα της λήψης (downloading) e-books σε εκτυπώσιμη μορφή, αντιβαίνει τη μορφή και τη φύση των e-books». Κατά την άποψή του, είναι λάθος να θεωρούμε τα e-books ως απλή «διασκευή - spin-off» των εντύπων. «Τα e-books πρέπει να έχουν τη δυνατότητα μεταφοράς στα κινητά τηλέφωνα (cellphones)», είπε.
Αυτά υπάρχουν σε ένα ηλεκτρονικό περιβάλλον και χρειάζονται την υποστήριξη των πολυμέσων - για παράδειγμα, ομιλούντα βιβλία και βίντεο (ενδεχομένως υπερσύνδεσμοι συσχετίσεως του περιεχομένου). Γιατί, να μην είναι δυνατό στους χρήστες να αγοράσουν ένα βιβλίο στα αγγλικά, αλλά να μπορούν να το διαβάσουν και σε άλλες γλώσσες;, ρωτάει ο Palmen. Για να θεωρηθούν τα ηλεκτρονικά βιβλία επιτυχημένα, θα πρέπει οι αναγνώστες να είναι σε θέση να ανταλλάσσουν απόψεις και οπτικές, γύρω από αυτά, και να μπορούν δημιουργήσουν την προσωπική τους ψηφιακή βιβλιοθήκη. «Οι μεγαλύτεροι drivers (συσκευές και λογισμικό ανάγνωσης) για e-books είναι διαθέσιμοι και οικονομικοί, αλλά μπορείτε να τους διαφοροποιήσετε κάνοντας έξυπνα πράγματα με το περιεχόμενο;», παρατηρεί ο James Ingram Gray. «Ποια θα είναι αυτά τα επιπλέον χαρακτηριστικά, θα εξαρτάται από το τι κάνουν οι αναγνώστες, ποια θα είναι η άνεση ανάγνωσης που θα έχουν ή εκμάθησης χρήσης του περιεχομένου, καθώς και το ενδεχόμενο να χρειαστεί να κρατήσουν σημειώσεις».
Όλες αυτές οι τεχνολογικές συζητήσεις εξαρτώνται και από άλλα ζητήματα. Για παράδειγμα, χωρίς κάποιο επίπεδο τυποποίησης ή βιομηχανικής συνεργασίας είναι δύσκολο να αναπτυχθούν αρχειοθετικές στρατηγικές. Ο Gray κρίνει ότι αυτό αποτελεί μια σημαντική πρόκληση: «όσοι εμπλέκονται στην περιοδική ψηφιακή διατήρησης μπορεί να έχουν ρόλο στην διαδικασία της αρχειοθέτησης», προβλέπει. «Βρισκόμαστε σε συνεργασία με τις βιβλιοθήκες για αυτό» Οι Aggregators, όπως η MyiLibrary θα μπορούσαν δυνητικά να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση και την τυποποίηση των e-books, όπως έκαναν και για τα e-journals. «Δεν υπάρχουν υπηρεσίες ευρετηρίασης και περίληψης για τα e-books αυτή τη στιγμή," επεσήμανε o Gray.
Τι περισσότερο;, βιβλία, τα οποία επί του παρόντος δεν παρέχονται ορθά, σε αυτού του είδους την οργάνωση. «Οι εκδότες θα αρχίσουν να ωθούν τους συγγραφείς να γράφουν περιλήψεις για τα εκάστοτε κεφάλαια», προβλέπει ο Gray. το πλήρες άρθρο εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου