Πρότυπο METS

 
Η διατήρηση μιας βιβλιοθήκης ψηφιακών αντικειμένων, απαιτεί την ύπαρξη μεταδεδομένων για τα αντικείμενα αυτά. Τα μεταδεδομένα αυτά είναι απαραίτητα για την επιτυχή διαχείριση και χρήση των ψηφιακών αντικειμένων. 

Το METS (Metadata Encoding & Transmission Standard) αποτελεί ένα ευρέως αποδεκτό πρότυπο, σχεδιασμένο ειδικά για μεταδεδομένα ψηφιακών βιβλιοθηκών. Αναπτύχθηκε με πρωτοβουλία του Digital Library Federation (DLF) και διατηρείται στο Network Development and MARC Standards Office of the Library of Congress. Το METS είναι ευέλικτο αλλά ταυτόχρονα στενά δομημένο, «κιβώτιο», μέσα στο οποίο μπορούν να συσκευαστούν όλα τα απαραίτητα μεταδεδομένα που χρειάζονται για την περιγραφή, την πλοήγηση ,τη διατήρηση των ψηφιακών αντικειμένων και τις πολύπλοκες συνδέσεις που υπάρχουν μεταξύ τους: 

- Descriptive metadata: παρέχονται πληροφορίες σχετικά με το διανοητικό περιεχόμενο του αντικειμένου, συναφές σε ένα μεγάλο μέρος του περιεχομένου ενός τυποποιημένου αρχείου καταλόγων. Με τον τρόπο αυτό δίνεται η δυνατότητα στο χρήστη της ψηφιακής βιβλιοθήκης να βρίσκει το αντικείμενο και να αξιολογεί τη σχετικότητά του.  

- Administrative metadata: περιέχει τις απαραίτητες πληροφορίες για το διαχειριστή της ηλεκτρονικός συλλογής ώστε να μπορεί να διαχειριστεί το αντικείμενο, συμπεριλαμβανομένων των πληροφοριών για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και των τεχνικών πληροφοριών για το αντικείμενο και τα αρχεία που το περιλαμβάνουν. - Structural metadata: περιέχει πληροφορίες για το πώς τα επιμέρους συστατικά στοιχεία συνθέτουν το αντικείμενο σχετίζοντας το ένα με το άλλο, περιλαμβάνοντας την ιεραρχία με την οποία πρέπει να παρουσιάζονται στο χρήστη. Με ποια σειρά, για παράδειγμα, θα πρέπει να παρουσιαστούν τα επιμέρους κομμάτια μιας εικόνας, ώστε αυτό να παρουσιαστεί ολοκληρωμένη στο χρήστη.

Το METS παρέχει μία μορφή ενός XML αρχείου για την κωδικοποίηση των απαραίτητων μεταδεδομένων αφενός για τη διαχείριση των ψηφιακών αντικειμένων μέσα στην αποθήκη του υλικού και αφετέρου για την ανταλλαγή των αντικειμένων μεταξύ διαφορετικών αποθηκών υλικοί. Κάθε τύπος μεταδεδομένων, περιγράφεται σε ξεχωριστό τμήμα, το οποίο συνδέεται με τα αντίστοιχα τμήματά του με ένα περιεκτικό σύστημα εσωτερικών προσδιοριστικών. Αυτά τα μεταδεδομένα μπορούν αν είναι είτε αποθηκευμένα στο μέσα στο METS αρχείο, ή σε εξωτερικά αρχεία στα οποία μπορεί να αναφέρονται εσωτερικά από το METS αρχείο. 

Ένα METS XML έγγραφο αποτελείται από επτά τμήματα: 

1. Το METS Header: To τμήμα METS Header περιέχει μεταδεδομένα, τα οποία περιγράφουν το ίδιο το METS έγγραφο, περιέχοντας κάποιες πληροφορίες, όπως το δημιουργό του, την ημερομηνία κατασκευής του, τον εκδότη και διάφορα άλλα.  

2. Το Descriptive Metadata (dmdSec): Το τμήμα Descriptive Metadata μπορεί να αναφέρεται τόσο σε περιγραφικά μεταδεδομένα εξωτερικά από το METS έγγραφο όσο και να περιέχει ενσωματωμένα μεταδεδομένα στο εσωτερικό του, ή και τα δύο. Οποιοδήποτε σχήμα μεταδεδομένων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την περιγραφή των ψηφιακών αντικειμένων ανάλογα με την περίπτωση (π.χ. το LOM θα μποροίσε να χρησιμοποιηθεί για μία εκπαιδευτικό περιγραφή του αντικειμένου).  
3. Το Administrative Metadata (amdSec): Το τμήμα Administrative Metadata παρέχει πληροφορίες αναφορικά με το πώς δημιουργήθηκαν και αποθηκεύθηκαν τα αρχεία, πληροφορίες για τα πνευματικά δικαιώματα, τα μεταδεδομένα που αναφέρονται στο αρχικό αντικείμενο από το οποίο το ψηφιακό αντικείμενο προκύπτει, καθώς και πληροφορίες αναφορικά με την προέλευση των αρχείων, περιλαμβάνοντας το ψηφιακό αντικείμενο. Όπως και στην περίπτωση των περιγραφικών μεταδεδομένων οποιοδήποτε σχήμα (ή σχήματα) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τα μεταδεδομένα αυτά.

4. Το File Section (fileSec): Το τμήμα File Section περιέχει όλα τα αρχεία από τα οποία αποτελείται το ψηφιακό αντικείμενο. Σο στοιχείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ομαδοποιήσει αρχεία τα οποία δίνονται σε στοιχεία σχηματίζοντας ιεραρχίες αρχείων. 

5. Το Structural Map (structMap): Το τμήμα Structural Map χαρακτηρίζεται σαν η «καρδιά» του METS σχήματος. Περιγράφει μια ιεραρχικό δομή των ψηφιακών αντικειμένων και ταυτόχρονα συνδέει τα αρχεία περιεχομένου της δομής αυτός με τα μεταδεδομένα που περιγράφουν το κάθε στοιχείο.  

6. Το Structural Links (structLink): Σο τμήμα Structural Links του METS, επιτρέπει στους κατασκευαστές του METS να καταγράφουν την ύπαρξη υπερσυνδέσεων, μεταξύ των κόμβων στην ιεραρχία που περιγράφηκε στο τμήμα Structural Map. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία όταν το METS χρησιμοποιείται για αρχειοθέτηση ιστοχώρων.  

7. Το Behavior (behavior): Το τμήμα Behavior μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να συνδυάσει εκτελέσιμες συμπεριφορές με το περιεχόμενο του METS. Κάθε Behavior τμήμα που βρίσκεται μέσα σε ένα Behavior τμήμα, έχει ένα ορισμένο στοιχείο διεπαφής που αντιπροσωπεύει ένα αφηρημένο ορισμό του συνόλου των συμπεριφορών που αναπαριστώνται από το κάθε τμήμα Behavior . 

πηγή: Ανάπτυξη συστήματος παροχής εξατομικευμένων εκπαιδευτικών εμπειριών πάνω από ψηφιακές βιβλιοθήκες οπτικοακουστικού υλικού του κ. Μυλωνάκη Εμ.