The Librarian's Comic Strip of the Month

Διαδικασίες βελτιστοποίησης διαλειτουργικότητας κατανεμημένων πληροφοριακών συστημάτων συμβατών με το πρωτόκολλο Z39.50 και ολοκλήρωση βιβλιογραφικών μέτα-δεδομένων

Διδακτορική Διατριβή του κ. Σφακάκη Μιχάλη

στο Τμήμα Αρχειονομίας - Βιβλιοθηκονομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου

2010 

Περίληψη:

Ο τεράστιος όγκος και η ποικιλομορφία των διαθέσιμων πληροφοριών σε συνδυασμό με τις μεθόδους πρόσβασης και το περιβάλλον χρήσης των πηγών πληροφόρησης οδήγησαν στην ανάπτυξη των συστημάτων ενιαίας πρόσβασης. Μία από τις αρχιτεκτονικές των συστημάτων ενιαίας πρόσβασης είναι η μετα-αναζήτηση ή, εναλλακτικά αποκαλούμενη, federated search ή παράλληλη αναζήτηση ή εικονικός συλλογικός κατάλογος. Σε ένα περιβάλλον μέτα-αναζήτησης, ο χρήστης θέτει τις επερωτήσεις του σε ένα κεντρικό σύστημα το οποίο τις προωθεί στις πηγές και στη συνέχεια ενοποιεί και παρουσιάζει στο χρήστη τις απαντήσεις που θα λάβει από αυτές. 

Είναι άξιο αναφοράς ότι ένας μεγάλος αριθμός πηγών, ραγδαία αυξανόμενος, είναι κρυμμένος πίσω από πληροφοριακά συστήματα που διαθέτουν τους πόρους τους μέσα από προκαθορισμένες διαδικασίες και γλώσσες επερωτήσεων, χωρίς να παρέχουν καμία δυνατότητα άμεσης πρόσβασης στους πόρους και τη δομή των πηγών. Η αποτελεσματικότητα (effectiveness) ενός περιβάλλοντος μέτα-αναζήτησης καθορίζεται από τη δυνατότητα που έχει να μετατρέπει τις επερωτήσεις που του θέτουν στην αντίστοιχη επερώτηση που απαιτεί η κάθε πηγή, καθώς επίσης και η ικανότητά του να κατανοεί και να επεξεργάζεται τις απαντήσεις από τις πηγές. Οι δυνατότητες αυτές προσδιορίζονται άμεσα από το επίπεδο της συντακτικής (syntactic), λειτουργικής (functional) και σημασιολογικής (semantic) διαλειτουργικότητας των κατανεμημένων πληροφοριακών συστημάτων διάθεσης των πόρων. 

Επίσης, οι απαιτήσεις για αυξημένη αποδοτικότητα του συστήματος μετα-αναζήτησης, όπου η online φύση του απαιτεί να δοθεί η απάντηση στον ελάχιστο δυνατό χρόνο, περιορίζουν τις λύσεις στα προβλήματα αποτελεσματικότητας του συστήματος. Σε αρκετές περιπτώσεις οι διαδικασίες πρόσβασης και οι γλώσσες επερωτήσεων των πηγών έχουν κοινά χαρακτηριστικά ή είναι συμβατές με διεθνή πρότυπα αναζήτησης και ανάκτησης πληροφοριών. Επιπλέον, οι απαντήσεις των πηγών είναι συμβατές με πρότυπα περιγραφής δεδομένων και μεταδεδομένων. 

Η χρήση κοινών προτύπων είναι αρκετά συνηθισμένη σε περιπτώσεις όπου οι πηγές ανήκουν σε όμοιες πληροφοριακές κοινότητες διευκολύνοντας, παράλληλα, την εξισορρόπηση των παραμέτρων λειτουργικότητας και ευκολίας υλοποίησης στην ανάπτυξη των συστημάτων. Ειδικότερα, η κοινότητα των βιβλιοθηκών θεωρείται μια αντιπροσωπευτική περίπτωση ευρείας εφαρμογής προτύπων κωδικοποίησης και πρωτοκόλλων διάθεσης των πηγών. 

Στόχος της παρούσας διατριβής είναι η ανάπτυξη μεθόδων και διαδικασιών βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των συστημάτων μετα-αναζήτησης στο περιβάλλον των ψηφιακών βιβλιοθηκών. Οι προτεινόμενες διαδικασίες και μέθοδοι, βασιζόμενες στα κύρια χαρακτηριστικά των πρωτοκόλλων επικοινωνίας και των μεταδεδομένων που χρησιμοποιούν τα συστήματα διάθεσης των πηγών, στοχεύουν στην έμμεση επίτευξη καλύτερης λειτουργικής και σημασιολογικής διαλειτουργικότητας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο πρωτόκολλο Ζ39.50 μιας και η δεδομένη καθολική χρήση του στο χώρο των βιβλιοθηκών το καθιστά ένα βασικό ρυθμιστή αποτελεσματικότητας και απόδοσης στα περιβάλλοντα μετα-αναζήτησης που υλοποιούνται. 

Οι κύριες κατευθύνσεις μελέτης και συνεισφοράς της διατριβής αφορούν: (α) Τις διαδικασίες προώθησης της επερώτησης στις πηγές καθώς επίσης και την ασύγχρονη τμηματική συλλογή και επεξεργασία των αποτελεσμάτων. (β) Την περιγραφή των χαρακτηριστικών αναζήτησης της κάθε πηγής και τον έλεγχο για το εάν η πηγή υποστηρίζει την εκάστοτε επερώτηση. Στην περίπτωση που η πηγή δεν υποστηρίζει την επερώτηση, η επερώτηση μετεγγράφεται σε μία άλλη ή σε ένα σύνολο επερωτήσεων που υποστηρίζει η πηγή και είναι σημασιολογικά ισοδύναμες, αν αυτό είναι εφικτό, ή η ανάκληση και η ακρίβειά τους βρίσκονται σε ένα προκαθορισμένο εύρος ανοχής από αυτό της αρχικής επερώτησης. 

Η μετεγγραφή βασίζεται στο Σημασιολογικό Δίκτυο Σημείων Πρόσβασης, που είναι ένας σημασιολογικός γράφος εκφρασμένος σε γλώσσα RDFS και ο οποίος προκύπτει έμμεσα από τη σημασιολογία των μεταδεδομένων με αυτόματες διαδικασίες. (γ) Την ταύτιση και κατηγοριοποίηση των αποτελεσμάτων σε συστάδες σύμφωνα με την Έργο-κεντρική (work-entity) προσέγγιση του FRBR εννοιολογικού μοντέλου.

το πλήρες κείμενο εδώ


.

My Library

My Library 

by 

Varda One

It's only a room with shelves and books,
but it's far more magical than it looks

It's a jet on which I soar
to lands that exist no more.

Or a key with which I find
answers to questions crowding my mind.

Building my habit of learning and growing,
asking and researching till I reach knowing.

Here, I've been a mermaid and an elf
I've even learned to be more myself.

I think that I shall never see
a place that's been more useful to me.

With encouraging kind friends with wit
Who tell me to dream big and never quit.

It's only a room with shelves and books,
but it's far more magical than it looks

 

Manuscriptorium: Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Γραπτής Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Το Manuscriptorium project είναι μια ελεύθερα προσβάσιμη ψηφιακή βιβλιοθήκη που επιτρέπει άμεση πρόσβαση, σε όλο το υπάρχον

ψηφιοποιημένο ιστορικό έντυπο υλικό (παλαιότυπα, χειρόγραφα, πρώτα τυπωμένα βιβλία, παλιοί χάρτες κ.α)

Υλικό που βρίσκεται διάσπαρτο σε διάφορες ψηφιακές βιβλιοθήκες ανά τον κόσμο. Το Manuscriptorium σήμερα παρέχει πρόσβαση σε περισσότερα από 5 εκατομμύρια ψηφιακά αντικείμενα.

Το user interface είναι σχεδιασμένο για εύκολη αναζήτηση και προβολή των ψηφιακών τεκμηρίων. Παράλληλα παρέχεται η δυνατότητα δημιουργίας προσωπικών συλλογών. Αυτό σημαίνει ότι οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τη δική τους virtual βιβλιοθήκη με επιλεγμένο υλικό που διατίθεται μέσω του Manuscriptorium και να το μοιραστούν με άλλους χρήστες. Επιπλέον η εφαρμογή έχει ενσωματωμένο πολύγλωσσο σύστημα μετάφρασης (systran).

Μεταξύ των άλλων παρεχόμενων υπηρεσιών κάθε μήνα παρουσιάζονται  από τις στήλες "Collections of the month" και "Selection of interesting documents" συνοπτικά αλλά με πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες συγκεκριμένες συλλογές και θεματικές ενότητες. Υπηρεσίες που προσπαθούν να δώσουν το στίγμα του πολυδαίδαλου υλικού που φιλοξενείται στο Manuscriptorium. Κάπως έτσι ανακαλύψαμε μια σειρά από αραβικά και μεσαιωνικά χειρόγραφα πραγματικά έργα τέχνης.

Φορείς και Ινστιτούτα που συμμετέχουν στη δημιουργία και στην ανάπτυξη του Manuscriptorium προέρχονται (κυρίως από την Ευρώπη) από χώρες όπως η Τσεχία, η Αγγλία, η Ιταλία, η Λιθουανία, η Ισπανία, η Δανία, η Πολωνία, η Γερμανία, η Ισλανδία και η Ουγγαρία. Επιπλέον υπάρχουν συνεργαζόμενοι οργανισμοί από χώρες όπως η Τουρκία, το Καζακστάν, η Σερβία, η Σλοβακία, η Ρουμανία, χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, η Κορέα και πολλές πολλές άλλες. Κάποιο ελληνικό συνεργαζόμενο οργανισμό δεν μπορέσαμε να εντοπίσουμε. Λογικά δεν πρέπει να υπάρχει κάποιος. 

Υ.Γ. και μιας ο λόγος περί χειρογράφων θυμίζουμε την εξαιρετική ψηφιοποιημένη Συλλογή Ελληνικών Χειρογράφων από τη British Library


.
 

Silent Library: Βιβλιοθήκες & Αμερικάνικη Μαζική Κουλτούρα

Πόσο καιρό έχετε να κάνετε αυτό το πατροπαράδοτο πια σσσσσσσσσς στους χρήστες της βιβλιοθήκης σας!!!!

Καιρό???

Σας έλειψε???

παρακολουθήσετε το....Silent Library

Γελάστε.....Πονέστε......(Αγανακτήστε)....

.....αθόρυβα......

γιατί οι "άτυποι κανόνες" μιας βιβλιοθήκης....

...είναι απλά και οι κανόνες του παιχνιδιού....

Η Βιβλιοθήκη του Λόρδου Guilford στην Κέρκυρα

Τετράδια Εργασίας

τ. 31

από  το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών

του

Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

βασισμένο στον Πρόλογο του κ. Π.Μ. Κιτρομηλίδη 

 

Ο Φρειδερίκος Νόρθ, Λόρδος του Γκίλφορντ (1766-1827) υπήρξε ενεργός φιλέλληνας. Παρουσία λιγότερο δραματική από τον Byron, πιο διακριτική καί θετική, αγάπησε οσο εκείνος τήν Ελλάδα των νέων χρόνων καί αφιέρωσε τή ζωή του στην καλλιέργεια τής παιδείας, θεωρώντας ότι η ελευθερία και η παιδεία ταυτίζονταν. Ο Γκίλφορντ χάρη στην πιο μακροχρόνια παραμονή του στον ελληνικό χώρο, γνώρισε τήν πνευματική μαρτυρία τού νέου ελληνισμού σε πολύ μεγαλύτερη έκταση καί βάθος και αποθησαύρισε τα τεκμήρια της, τις εκδόσεις τών νεότερων και σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων στή βιβλιοθήκη του. Πρόκειται για ένα πνευματικό πλούτο ανεκτίμητο, ο οποίος περιήλθε τελικά στη βιβλιοθήκη τού Βρετανικού Μουσείου, καί αποτέλεσε το κρηπίδωμα για την ανάπτυξη τών νεοελληνικών σπουδών στή Βρετανία.

Ο Γκίλφορντ μετέφερε σταδιακά από το Λονδίνο στην Κέρκυρα την τεράστια σε όγκο βιβλιοθήκη του, την οποία είχε συστηματικά συγκροτήσει, γνωστός συλλέκτης και βιβλιόφιλος, με σκοπό να την κληροδοτήσει στην Ίόνιον 'Ακαδημία. Ό αριθμός των βιβλίων πλησίαζε τις 8.000. Το όνειρο του δεν πραγματοποιήθηκε. Η βιβλιοθήκη ξαναγύρισε στο Λονδίνο για να πουληθεί από τον κληρονόμο του. Έτσι παρέμεινε για χρόνια άγνωστο το περιεχόμενο της. Αυτού τού πνευματικού θησαυρού το κάτοπτρο μάς προσφέρει η παρούσα έκδοση του τριακοστού πρώτου Τετραδίου Εργασίας του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών. Καρπός τού μόχθου της ερευνήτριας της επτανησιακής λογιοσύνης και φιλολόγου κυρίας Βασιλικής Μπόμπου-Σταμάτη. 

Το παρόν τεύχος των Τετραδίων Εργασίας παρουσιάζει μία πλήρη εικόνα της συγκρότησης και του περιεχομένου τής βιβλιοθήκης τού Λόρδου Γκίλφορντ. Τα μελετήματα της κυρίας Σταμάτη συμπληρώνονται από την ψηφιακή έκδοση του χειρογράφου του πλήρους καταλόγου τής βιβλιοθήκης, που αποτελεί πολύτιμη βιβλιογραφική πηγή. Με την παρούσα έκδοση προστίθεται άλλη μία μελέτη σε στο ιστορικό πρόγραμμα τού Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών, ένα πρόγραμμα που διατρέχει δημιουργικά ολόκληρη την ερευνητική πορεία του Κέντρου από την αρχή των δραστηριοτήτων του ως σήμερα, του προγράμματος μελέτης των βιβλιοθηκών και των εστιών παιδείας του νέου ελληνισμού που έχει ήδη αποδώσει τόσους καρπούς, πολλούς από αυτούς στη σειρά των Τετραδίων Εργασίας.

το πλήρες κείμενο εδώ

Υ.Γ. ενδιαφέρον άρθρο για τον Λόρδο Guilford από την Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας & Πολιτισμού

Library of the Living Dead

Όταν οι απαιτήσεις, λόγω έλλειψης ανθρώπινου δυναμικού, για τον πληροφοριακό γραμματισμό (information literacy) είναι αυξημένες.....

Τότε οι βιλιοθηκονόμοι έχουν και φαντασία!!!

Απλά απολαύστε το…

 “Library of the living dead: your guide to Miller Library McPherson College”

Ο σελιδοδείκτης του μήνα

Greek Libraries και School Libraries in Greece

Greek Libraries

Ιστότοπος που συλλέγει οτιδήποτε ενδιαφέρον έχει δημοσιευθεί στο web και αφορά τις Ελληνικές, και όχι μόνο, Βιβλιοθήκες.

Το "Greek Libraries" αποτελεί ουσιαστικά έναν θεματικό aggregator (συναθροιστή), και προέκυψε ως μια αναγκαία επιλογή επέκτασης και συμπλήρωσης του Greek Libraries in a New World, λόγω της ύπαρξης μεγάλου πλέον αριθμού δημοσιεύσεων που αφορά τις Βιβλιοθήκες και που καθιστά αδύνατη πλέον την αναδημοσίευση άρθρων με τον παραδοσιακό τρόπο του blogging, ενώ πολλές αξιόλογες ειδήσεις χάνονται στην πληθώρα των σκόρπιων αναρτήσεων.

Μόνη προϋπόθεση για να συμπεριληφθούν ειδήσεις από τις σχετικές σελίδες είναι να έχουν RSS, δηλαδή συμβατότητα με το Scoop It!

Ως Follower δίνεται η δυνατότητα καθημερινής ενημέρωσης στο Inbox του κάθε μέλους, για τις νέες αναρτήσεις, ενώ οι εγγεγραμμένοι χρήστες του Scoop.it! μπορούν να προτείνουν συγκεκριμένα άρθρα που μπορούν να προστεθούν.

Κάνοντας click στον τίτλο της ανάρτησης δίνεται η δυνατότητα πρόσβασης στην αρχική πηγή του άρθρου. 

School Libraries in Greece

Συναθροιστής μέσων κοινωνικής δικτύωσης ελληνικών δημόσιων σχολικών βιβλιοθηκών, όπου θα αναδημοσιεύονται αναρτήσεις και άρθρα από ιστολόγια και ιστοσελίδες σχολικών βιβλιοθηκών δημοσίων σχολείων.

Σκοπός του School Libraries in Greece είναι η συνοπτική προβολή του έργου των σχολικών βιβλιοθηκών στη χώρα μας.

Κάνοντας κλικ στον τίτλο της κάθε ανάρτησης γίνεται μετάβαση στην αρχική ιστοσελίδα και σε ολόκληρο το κείμενο όπως το είχε γράψει ο διαχειριστής του συγκεκριμένου μέσου κοινωνικής δικτύωσης. Είναι όμως απαραίτητο το συγκεκριμένο μπλογκ ή ιστοσελίδα να έχει RSS, γιατί αλλιώς δεν είναι συμβατά με το Scoop.it.

Οι υπεύθυνοι σχολικών βιβλιοθηκών, που ενδιαφέρονται να εμφανίζονται οι σελίδες των βιβλιοθηκών τους στο συναθροιστή, μπορούν να αποστείλουν url της ιστοσελίδας/μπλογκ τους μέσω της επικοινωνίας που βλέπετε στο πάνω οριζόντιο μενού του School Libraries in Greece για να γίνει προσθήκη τους.