18 Φεβρουαρίου 2009

Θησαυρός Ελληνικών Όρων

 
Ο πρώτος Θησαυρός Ελληνικών Όρων που διατίθεται ελεύθερα στο Διαδίκτυο (διατίθεται και σε cd-rom μορφή) Ο Θησαυρός Ελληνικών Όρων περιλαμβάνει ένα ελεγχόμενο λεξιλόγιο γενικής ορολογίας με τις κάθετες (ιεραρχικές) και οριζόντιες συσχετίσεις μεταξύ των εννοιών, και απόδοση των όρων και στην αγγλική γλώσσα. Σχεδιάστηκε με βάση διεθνή πρότυπα και υποστηρίζει την αναζήτηση και ανάκτηση πληροφοριών. Η ανάπτυξη του Θησαυρού ξεκίνησε στις αρχές του 2002, μετά την ολοκλήρωση από το ΕΚΤ της ελληνικής μετάφρασης της 13ης συνοπτικής έκδοσης της Δεκαδικής Ταξινόμησης Dewey.  

Οι ανάγκες των ελληνικών βιβλιοθηκών στο σύγχρονο ηλεκτρονικό περιβάλλον (αυτοματοποίηση, αυξανόμενος όγκος ψηφιακού περιεχομένου) υπαγόρευαν ως επόμενο βήμα τη δημιουργία ενός εργαλείου το οποίο, με την απαραίτητη "επένδυση" από την πλευρά του βιβλιοθηκονόμου-ευρετηριαστή για την αφομοίωση και εφαρμογή του, θα μπορούσε να βελτιώσει σε βάθος χρόνου την ικανότητα του χρήστη για αποτελεσματική αναζήτηση της πληροφορίας. Ο θησαυρός, συνδυάζοντας τη χρήση φυσικής γλώσσας με το λογικό συσχετισμό των εννοιών, προέβαλλε ως η πλέον κατάλληλη λύση. Η διεθνής πρακτική έχει δείξει ότι, πέρα από την κάλυψη των αναγκών ευρετηρίασης, ο θησαυρός μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση βελτιωμένων και πιο ολοκληρωμένων λύσεων στον τομέα της ανάκτησης πληροφορίας. 

Η καθοδήγηση του χρήστη στην επιλογή του κατάλληλου όρου αναζήτησης βασίζεται στην παρουσίαση μιας σαφούς εικόνας του εκάστοτε γνωστικού πεδίου και στην ανάδειξη των σταθερών σημασιολογικών σχέσεων που απορρέουν από τις ίδιες τις έννοιες και δεν εξαρτώνται από κανένα συγκεκριμένο τεκμήριο. Από τη φύση του, όμως, ο Θησαυρός Ελληνικών Όρων δεν θα μπορούσε να προκύψει με μετάφραση ή προσαρμογή αντίστοιχου ξενόγλωσσου εργαλείου. Το πλέγμα των σχέσεων μεταξύ των εννοιών είναι αδύνατο να μεταφυτευθεί από ένα γλωσσικό και πολιτισμικό περιβάλλον σε ένα άλλο. Ως εκ τούτου, αποφασίστηκε η δημιουργία ενός νέου θησαυρού, που θα προέκυπτε από την αξιοποίηση προϋπάρχοντος υλικού (κυρίως των θεματικών επικεφαλίδων της ΕΒΕ και άλλων θεματικών όρων που χρησιμοποιούνται στις ελληνικές βιβλιοθήκες) και την ενσωμάτωση του υλικού αυτού στο προϊόν πρωτότυπης έρευνας και εργασίας.  

Για την προετοιμασία του έργου, μελετήθηκαν τα διεθνή και ελληνικά πρότυπα για τη συγκρότηση θησαυρών και συγκεντρώθηκε σχετική βιβλιογραφία. Τα μέλη της Επιτροπής Ανάπτυξης Θησαυρού (ΕΑΘ) ανέλαβαν και επεξεργάστηκαν επιμέρους θεματικές ενότητες, και η ολομέλεια στις μηνιαίες συνεδριάσεις της εξέταζε τα μεθοδολογικά προβλήματα και λάμβανε τις σχετικές αποφάσεις. Το ΕΚΤ προχώρησε στην προμήθεια ειδικού λογισμικού διαχείρισης θησαυρών (SIS-TMS) από το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (Ηράκλειο Κρήτης), σε συνεργασία δε με το Ινστιτούτο πραγματοποίησε προσαρμογές στο λογισμικό με βάση τις απαιτήσεις του συγκεκριμένου έργου.  

Η πρώτη έκδοση διατέθηκε με τη μορφή CD-ROM, ως ηλεκτρονική εφαρμογή που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την "iLang Γλωσσική Καινοτομία", εταιρεία-τεχνοβλαστό του Ινστιτούτου Επεξεργασίας του Λόγου. Η πρώτη έκδοση καλύπτει τις βασικές έννοιες ενός ευρέος φάσματος γνωστικών πεδίων, με μεγαλύτερη έμφαση σε θέματα ελληνικού και ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Στο πλαίσιο του Θησαυρού αναπτύχθηκε ενότητα με εξειδικευμένη ιατρική ορολογία που μπορεί να λειτουργήσει και αυτόνομα. Παράλληλα, ήδη προχωρεί η περαιτέρω ανάπτυξη και εξειδίκευση του Θησαυρού Ελληνικών Όρων σε επιλεγμένες θεματικές ενότητες, που καθορίζονται με βάση συγκεκριμένες ανάγκες ομάδων χρηστών. 

Στόχος είναι η οργάνωση και ανάκτηση πληροφοριών που σχετίζονται με τις επιστήμες υγείας. Σε εξέλιξη βρίσκεται η ανάπτυξη ενοτήτων εξειδικευμένης ορολογίας και για άλλους επιστημονικούς κλάδους. Σταθερή επιδίωξη του ΕΚΤ είναι ο διαρκής εμπλουτισμός και βελτίωση του σημαντικού αυτού εργαλείου, που μόνο μέσα από την καθημερινή πρακτική εφαρμογή του στο πεδίο της πληροφόρησης από τους επαγγελματίες του χώρου μπορεί να εξελίσσεται και να ωριμάζει, συμβάλλοντας έτσι στην κάλυψη των σημερινών και μελλοντικών αναγκών του συνόλου των πληροφοριακών οργανισμών. πηγή: Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης: Προϊόντα

Δεν υπάρχουν σχόλια: